ممیّزات اصل عقلی
از دانشنامه علوم اسلامی
توضیح مفهومی
ممیّزات اصل عقلی : ویژگی‌های اصل عملیِ عقلی در مقایسه با اصل عملیِ شرعی
ممیّزات اصل عقلی، به معنای خصوصیات اصل عملی عقلی است که آن را از اصل عملی شرعی جدا می‌سازد.
' شهید صدر (ره) ' برای اصل عملی عقلی و اصل عملی شرعی چند فرق بیان کرده است:
1. اصل عملی شرعی، حکم شرعی است، در حالی که اصل عملی عقلی، حکم عقل است؛
2. وجود اصل شرعی در تمام موارد شک، ضرورت ندارد، زیرا چه بسا موردی که شارع برای آن اصلی تشریع نکرده و آن را به عقل واگذار کرده است، در حالی که اصل عقلی در تمامی موارد جاری است.
3. اصول عقلی را می‌توان در دو اصل منحصر نمود: اصل برائت عقلی، و اصل احتیاط عقلی ـ چون اصل تخییر را اصل عقلی جدا گانه‌ای محسوب نمی‌کنند ـ، در حالی که اصل شرعی، به برائت و اشتغال منحصر نیست بلکه برای مثال، در قالب استصحاب نیز جاری است.
4. میان اصول عقلی نه در عالم ثبوت و نه در عالم اثبات تعارض وجود ندارد، در حالی که میان اصول عملی شرعی، هر چند در عالم ثبوت تعارضی نیست، اما در عالم اثبات و به حسب لسان ادله آنها تعارض ممکن است.
منابع
- الحلقة الثالثة فی اسلوبها الثانی جلد 3 : صفحه (24-29)
- دروس فی علم الاصول جلد 2 : صفحه (303-305)
- بحوث فی علم الاصول جلد 5 : صفحه 16
- فرهنگ نامه اصول فقه
اصطلاح‌نامه
مترادفات
از واژه «ممیّزات اصل عقلی» بجای واژه‌های زیر استفاده کنید:
وابسته
نمایه‌های موضوعی
جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).
برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه ممیّزات اصل عقلی به زیرصفحه ممیّزات اصل عقلی/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.