استصحاب احکام شرایع سابق
از دانشنامه علوم اسلامی
توضیح مفهومی
استصحاب احکام شرایع سابق : حکم به اعتبار احکامِ غیر منسوخ شرایع گذشته
استصحاب احکام شرایع گذشته، از اقسام استصحاب حکم شرعی بوده و در جایی است که حکمی در شریعتی از شرایع گذشته ثابت باشد و بعد از ظهور اسلام، دلیل معتبری بر نسخ آن نباشد و شک شود که آیا الآن هم آن حکم برای مسلمانان ثابت است یا نه؛ در چنین صورتی آن حکم استصحاب می‌شود؛ برای مثال، در قرآن از زبان منادی و مؤذن حضرت یوسف آمده است: « و لمن جاء به حمل بعیر و أنا به زعیم » ' و برای هر کس که آن را بیاورد یک بار شتر خواهد بود و من ضامن آنم ' [۱] .
برخی از فقها به این آیه استشهاد کرده‌اند که در آن زمان، به یقین جعاله بر عوض مجهول منعقد می‌شده و الآن که مسلمانان در بقا و استمرار آن شک دارند، استصحاب بقای آن جاری می‌شود.
درباره حجیت این استصحاب بین اصولیون اختلاف بوده و دو دیدگاه ارایه شده است:
1. مشهور اصولی‌ها، هم چون مرحوم ' آخوند ' و ' شیخ انصاری '، معتقدند همان گونه که استصحاب در احکام شریعت اسلام جاری است، در احکام شرایع گذشته نیز جاری می‌شود.
2. جماعتی دیگر از اصولی‌ها، همانند مرحوم صاحب ' فصول ' و ' میرزای قمی '، بر این باورند که استصحاب نسبت به احکام شرایع گذشته، جاری نمی‌شود.
پانوشت
منابع
- کفایة الاصول : صفحه 469
- الفصول الغرویة فی الاصول الفقهیة : صفحه 380
- شرح اصول فقه جلد 4 : صفحه 320
- انوار الاصول جلد 3 : صفحه 451
- انوار الاصول جلد 3 : صفحه 410
- جلد 3 : صفحه 853
- الفوائد الحائریة : صفحه 413
- تحریرالاصول : صفحه 230
- تحریرالاصول : صفحه 222
- المحکم فی اصول الفقه جلد 5 : صفحه 271
- المحصول فی علم الاصول جلد 4 : صفحه 150
- ایضاح الکفایة جلد 5 : صفحه (418-434)
- سیری کامل در اصول فقه جلد 15 : صفحه 107
- فرهنگ نامه اصول فقه
اصطلاح‌نامه
مترادفات
از واژه «استصحاب احکام شرایع سابق» بجای واژه‌های زیر استفاده کنید:
اعم
وابسته
نمایه‌های موضوعی
جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).
برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه استصحاب احکام شرایع سابق به زیرصفحه استصحاب احکام شرایع سابق/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.
منابع
- جلد 3 : صفحه 853
- اجود التقریرات جلد 2 : صفحه 415
- اصول الاستنباط : صفحه 339، 340
- الاصول العامة للفقه المقارن : صفحه 433
- الفصول الغرویة فی الاصول الفقهیة : صفحه 380
- الفوائد الحائریة : صفحه 413
- القرآن الکریم سوره 12 ، آیه 72
- المحصول فی علم الاصول جلد 4 : صفحه و 153 150 و 153، 153، 154
- المحکم فی اصول الفقه جلد 5 : صفحه 271، 350
- انوار الاصول جلد 3 : صفحه 410، 411، 412، 413، 451
- ایضاح الکفایة جلد 5 : صفحه (418-434)
- بحوث فی علم الاصول جلد 6 : صفحه 298، 299
- تحریرالاصول : صفحه 222، 230
- تسدید الاصول جلد 2 : صفحه 380، 383، 406
- حقایق الاصول جلد 2 : صفحه 473، 475، 476، 516
- سیری کامل در اصول فقه جلد 15 : صفحه 107
- شرح اصول فقه جلد 4 : صفحه 320
- علم اصول الفقه فی ثوبه الجدید : صفحه 377
- فرائد الاصول جلد 2 : صفحه 655، 672
- فوائد الاصول جلد 4 : صفحه 478
- کفایة الاصول : صفحه 469، 470، 471، 482
- مصباح الاصول جلد 3 : صفحه 146، 149
- نهایة الافکار جلد 4 جزء -1 : صفحه 174، 175، 176
- نهایة الافکار جلد 4-1 : صفحه 174، 175، 176