وظیفه ظاهری
از دانشنامه علوم اسلامی
توضیح مفهومی
وظیفه ظاهری : تکلیف مستفاد از امارات و اصول عملی، یا تکلیف مستفاد از خصوص اصول عملی
بنا بر این که احکام ظاهری را خصوص احکام مستفاد از اصول عملیه ـ که برای رفع حیرت مکلّف در مقام عمل وضع شده است ـ بدانیم، وظیفه ظاهری، وظیفه‌ای است که از سوی شارع در هنگام شک مکلف در حکم واقعی و عدم دسترسی به امارات، برای او وضع شده است؛ به عبارت دیگر، تکالیف مستفاد از اصول عملیه را ' وظایف ظاهری ' می‌نامند.
اما بنا بر اصطلاح دیگر که احکام ظاهری، شامل احکام مستفاد از امارات و اصول عملیه، هر دو، می‌شود، دامنه تکالیف ظاهری گسترده تر گردیده و شامل همه تکالیف مستفاد از احکام ظنی (اعم از مفاد امارات و اصول عملیه) می‌شود.
در این صورت، تفاوت وظیفه ظاهری در امارات و اصول این است که امارات، راه هایی است که کشف ظنی از واقع می‌نماید و شارع تعبداً درصد خطای آنها را نادیده گرفته است، مانند: خبر واحد؛ اما اصول عملی هیچ گونه کاشفیتی از واقع نداشته (و یا کاشفیت آنها مورد لحاظ قرار نگرفته) و فقط تکلیف شاک را در مقام عمل تعیین می‌نماید.
نیز ر.ک:احکام ظاهری، وظیفه عملی.
منابع
- شرح اصول فقه جلد 2 : صفحه 107
- دروس فی علم الاصول جلد 2 : صفحه (23-27)
- فرهنگ نامه اصول فقه
اصطلاح‌نامه
وابسته
نمایه‌های موضوعی
جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).
برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه وظیفه ظاهری به زیرصفحه وظیفه ظاهری/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.