خشوع ( فقه )

رده‌ها

(برای دیدن زیررده‌ها
بر روی "◄" کلیک کنید)

▼ خشوع ( فقه )

◄ خشوع در قیام نماز

◄ خشوع مُشَیِّع

◄ خشوع هنگام تلاوت قرآن

◄ خشوع هنگام ورود به حرم معصوم ( ع )

◄ خشوع هنگام ورود به مسجد

توضیح مفهومی

هرچند سه واژه خضوع، خشوع و تواضع، در مقابل تکبّر به معنای فروتنی به کار می‏روند؛ لیکن بین آنها تفاوتهای ظریفی وجود دارد. برخی، در مقام فرق بین خضوع و خشوع، اوّلی را به اعضای بدن و دومی را به قلب اختصاص داده‏اند. 1 برخی، خشوع را اعم از خضوع دانسته و گفته‏اند: قلمرو خضوع بدن است؛ لیکن خشوع، علاوه بر بدن، صدا) پایین آوردن صدا (و نگاه) به پایین نگریستن (را در بر می‏گیرد. 2 برخی دیگر گفته‏اند: خشوع بیشتر در پایین آوردن صدا و خضوع در به زیر افکندن سر به کار می‏رود. 3

________________________________________

466

در تفاوت آن دو با تواضع گفته‏اند: کاربرد تواضع به اعتبار خُلقیات و افعال ظاهر و باطن است و یا تواضع، تن دادن به منزلتی فروتر از منزلت استحقاقی است. 4 از احکام آن در بابهای صلات، حج و تجارت سخن گفته‏اند.

خضوع و خشوع در موارد زیر مستحب است: هنگام ورود به مسجد، 5 حرم مکّه) ر حرم (، مکّه، مسجدالحرام، 6 کعبه، 7 مشاهد مشرفه معصومان علیهم السّلام و هنگام زیارت ایشان؛ 8 وقت ورود نمازگزار به مصلای خود؛ در نماز، بویژه در حال قیام که با حالت خضوع به محل سجده‏اش نگاه کند، 9 هنگام تلاوت قرآن و گفتن ذکر و خواندن دعا؛ 10 هنگام بیرون رفتن به صحرا برای نماز استسقا11) ر نماز باران (و در طواف. 12

انجام دادن هر عمل منافی با خضوع و خشوع در نماز مکروه است. 13

1. المیزان 2 152 /1. مجمع البحرین/ واژه 'خشع'؛ دعائم الاسلام 3 136 /1. شرح اصول الکافی) مازندرانی (4 237 /8. فروق اللغویة/ 217 - 215؛ شرح اصول الکافی) مازندرانی (5 207 - 206 /11. جواهر الکلام 121 /14؛ بحار الانوار 6 340 /83. مستند الشیعة 61 /12؛ الدروس‏الشرعیة 7 392/1. جامع عباسی/8 131. جواهر الکلام 101 /20؛ الحدائق الناضرة 421 /17؛ تذکرة الفقهاء 9 449 /8. کشف الغطاء 242 /3؛ الألفیة و النفلیة/ 110؛ تحریر الاحکام 261 /1؛ الحدائق الناضرة 10 88 /8. کشف‏الغطاء 11 519 /3. جامع عباسی/ 12 75. الدروس الشرعیة 13 402 /1. توضیح المسائل مراجع 631 /1 م 1157.

منابع

1. فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (ع) جلد 3 : صفحه 465

اصطلاح‌نامه

مترادفات

از واژه «خشوع ( فقه )» بجای واژه‌های زیر استفاده کنید:

تخشع

اعم

صفات ( فقه )

اخص

خشوع مُشَیِّع

به لحاظ عبادات:

خشوع در قیام نماز، خشوع هنگام تلاوت قرآن، خشوع هنگام ورود به حرم معصوم ( ع )، خشوع هنگام ورود به مسجد

وابسته

خضوع ( فقه )، ورود مکه

منابع

• فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (ع) جلد 3 : صفحه 465