جمجمه
از دانشنامه علوم اسلامی
توضیح مفهومی
جمجمه: محفظه استخوانی سر که مغز را احاطه کرده است.
ازآن درباب قصاص ودیات نام بردهاند.
آسیب زدن به جمجمه مسلمانی که منجر به شکستن آن گردد، موجب ثبوت دیه بر جانی است و دیه آن ده شتر است که بنابر قول گروهی در فرض خطا، دو شتر ماده یک ساله) ر بنت مخاض (و دو شتر نر دو ساله) ر ابن لبون (و سه شتر ماده دو ساله) ر بنت لبون (و سه ماده شتر سه ساله) ر حِقّه (و در فرض شبه خطا، سه حِقّه، سه بنت لبون و چهار شتر آبستن) ر خَلِفَه (خواهد بود. از شکستن جمجمه به هاشمه تعبیر میشود1) ر هاشمه (.
دیه شکستن جمجمه که جراحت آن) ر جراحت (به پرده مغز رسیده - و از آن به مأمومه یا آمّه) ر آمّه (تعبیر میکنند - یک سوم دیه کامل است. 2
بنابر قول مشهور، در هاشمه و مأمومه، در صورت عمدی بودن جنایت، قصاص ثابت نیست، بلکه تنها دیه ثابت است. 3
1. مفتاح الکرامة 375 - 374 /21؛ ریاض المسائل 313 /14؛ مجمع المسائل 2 259 /3. جواهر الکلام 3 334 /43. ریاض المسائل 155 /14.
منابع
- فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (ع) جلد 3 : صفحه 102