ترازو

توضیح مفهومی

ترازو: ابزار سنجش وزن اشیاء.

از آن به مناسبت در بابهای مختلف فقه نظیر زکات، تجارت، ضمان و اقرار یاد شده است.

در معاملاتی همچون بیع، عوضین) کالا و بهای آن (باید معلوم و مشخّص باشند؛ از این‏رو کالایی که به وزن، تعیّن و تشخص پیدا می‏کند باید مقدار آن به لحاظ وزن معلوم باشد و گرنه معامله باطل خواهد بود. سنگی که کالا با آن وزن می‏شود باید - هرچند نزد متعاملین - معلوم و شناخته شده باشد و سنجش کالا با سنگ ناشناخته از حیث وزن باطل است. 1

چنانچه پس از معامله معلوم شود وزن سنگ ترازو از مقدار مشخّص کمتر بوده - مثلا سنگ یک کیلویی نهصد گرم بوده - فروشنده کالا و نیز خریدار - در صورتی که بهای کالا نیز وزنی باشد - نسبت به آن مقدار ضامن است. 2

کم گذاشتن هنگام وزن کردن کالا یا بهای آن - که از آن به کم فروشی تعبیر می‏شود - حرام و از گناهان کبیره است3

________________________________________

430

که در قرآن کریم با صراحت از آن نهی4 و بر آن وعده عذاب داده شده است5) ر کم فروشی (.

از آداب تجارت آن است که فروشنده هنگام توزین کالا رعایت حال خریدار را نموده، کفّه او را مقداری سنگین کند. خریدار نیز هنگام خرید کالا مقداری از حقّ خود کمتر بگیرد. 6

هرگاه کسی به طور مطلق به کالایی وزنی اقرار کند، در صورتی که اهل شهر معیّنی باشد ملاک در تعیین وزن جنس مورد اقرار، وسیله سنجش همان شهر است. 7

1. جواهر الکلام 4 320 /13. 3 150 /26. 2 418 - 417 /22. هود/ 85؛ الرحمن/ 5 9. مطففین/ 6 2 - 1. جواهر الکلام 13 /35. 7 453 /22.

منابع

1. فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (ع) جلد 2 : صفحه 429

اصطلاح‌نامه

اعم

آلات سنجش

وابسته

سنگ ترازو

منابع

• فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (ع) جلد 2 : صفحه 429