تخلیه ( فقه )
از دانشنامه علوم اسلامی
توضیح مفهومی
تخلیه: متمکّن ساختن طرف عقد از تصرّف در مال تعهّد شده.
تخلیه در لغت به معنای ترک چیزی یا جایی و اعراض از آن است و مراد از آن در بحث معاملات این است که طرف معامله با برداشتن مانع تصرّف، طرف دیگر را از تصرّف در مال تعهّد شده متمکّن میسازد. نحوه تخلیه با توجّه به موارد آن متفاوت است. به عنوان نمونه تخلیه در اموال غیر منقول، مانند خانه و زمین به تحویل کلید به خریدار و خارج کردن اثاث خود و در مثل فروش میوه بر درخت به آزاد گذاشتن خریدار در چیدن میوه تحقّق مییابد. 1 از این عنوان در باب تجارت سخن رفته است.
حکم: در عقود مالی، مانند بیع و اجاره و نیز عقود غیر مالی که در آن تعهّد مالی وجود دارد، مانند مهر در عقد ازدواج، تحویل دادنِ) اقباض (مال تعهّد شده، واجب و دارای آثاری فراوان است.
در چگونگی تحقّق قبض در اینگونه عقود بحث است که آیا مطلقاً به تخلیه محقّق میشود - خواه مال تعهّد شده از اموال غیر منقول، همچون زمین و خانه باشد و یا از اموال منقول مانند لباس و حیوان - یا در اموال غیر منقول به تخلیه و در اموال منقول به تخلیه و غیر آن همچون به دست خریدار دادن - که بر حسب نوع مال و عرف تفاوت دارد - محقّق میگردد؟ 2
) ر اقباض () ر قبض (
1. الخلاف 2 93 /3. جواهر الکلام 148 /23.
منابع
- فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (ع) جلد 2 : صفحه 397
اصطلاح‌نامه
اعم
وابسته
منابع
- فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (ع) جلد 2 : صفحه 397