پزشکی قانونی ( فقه )
از دانشنامه علوم اسلامی
توضیح مفهومی
پزشکی قانونی: به کارگیری دانش پزشکی و رشتههای وابسته به آن در تشخیص امور جنایی و مانند آن.
در اجرای قوانین کیفری و مدنی - مانند سنّ بلوغ - گاه نظر پزشک خبره جهت تشخیص نوع و مقدار آسیب وارد شده و نیز برخی امور دیگر، ضرور مینماید. چنین کارشناسیای در اصطلاح، پزشکی قانونی نامیده میشود1 پزشکی قانونی از عناوین جدید است که از آن، در مسائل مستحدثه سخن رفته است.
پزشک قانونی از اهل خبره به شمار میرود؛ بدین جهت نظر او درصورت افاده علم و یقین، حجّت است و اگر علمآور نباشد در موضوعات و مواردی که قول اهل خبره حجّت است پذیرفته میشود) ر اهل خبره (ولی در دیگر موارد - همچون موارد اثبات اصل قصاص، حدود و دیات - که از نظر شرع تنها اقرار) ر اقرار
________________________________________
264
(یا بیّنه) ر بیّنه (، حجّت و قابل پذیرش است، حجّت نمیباشد؛ لیکن در تشخیص برخی اموری که به اجرای قصاص یا حد مربوط میشود، نظر وی معتبر است، مانند آنکه پزشک قانونی تشخیص دهد اجرای حدّ تازیانه یا قصاص عضو به دلیل وضعیت خاصّ جسمانی فرد موجب مرگ یا ابتلای وی به بیماری یا تشدید آن میگردد که در این موارد اجرای حد تا زمان سلامت فرد تأخیر میافتد. قصاص نیز تبدیل به دیه میشود. 2
1. مبسوط در ترمینولوژی حقوق 2 1076 /2. مجمع المسائل 196 164 /3؛ استفتائات قوه قضائیه/ 151 149 89 و 214.
منابع
- فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (ع) جلد 2 : صفحه 263