ترقوه
از دانشنامه علوم اسلامی
توضیح مفهومی
تَرقُوه: هریک از دو استخوان باریک بالای قفسه سینه.
به هر یک از دو استخوان باریک و به نسبت بلندی که در بالای قفسه سینه به طور افقی قرار دارد که از یک سر به کتف و از سر دیگر به جناغ متّصل میگردد، ترقوه گفته میشود و هر دو را 'تَرْقُوَتَیْن' مینامند و از آن به مناسبت در باب طهارت و دیات نام برده شده است.
طهارت: قرار دادن جَریدَتَیْن) ر جریدتین (همراه میّت مستحب است و کیفیّت آن بنابر مشهور چنین است که دو جریده، یکی بر ترقوه سمت راست و دیگری بر ترقوه سمت چپ میّت به صورت عمودی قرار داده میشود. 1
بنابر تصریح برخی، مستحب است گودی قبر به اندازه قامت یا تا ترقوه انسان باشد. 2
دیات: اگر ترقوه کسی بر اثر جنایت دیگری بشکند، چنانچه بدون عیب بهبود یابد دیه آن بنابر مشهور چهل دینار3 و اگر بهبود نیابد یا معیوب شود، برخی در
________________________________________
452
هر دو ترقوه دیه کامل و در یکی نصف دیه ثابت دانستهاند. 4 برخی قائل به ثبوت ارش) ر ارش (شدهاند. 5
بعضی دیه تَرَک برداشتن ترقوه را 32 دینار، آشکار شدن استخوان و برآمدگی پیدا کردن آن را 25 دینار و جابهجا شدن آن را بیست دینار و سوراخ شدن آن را ده دینار دانستهاند. 6 برخی در همه موارد یادشده تنها ارش را ثابت دانستهاند. 7
1. جواهر الکلام 233 /4 و 287 /43. 3 299. 2 241؛ مبانی تکملة المنهاج 4 324 - 323 /2. الوسیلة/ 449؛ المهذب البارع 352 /5؛ تحریر الوسیلة 5 586 /2. جواهرالکلام 288 -287 /43؛ مبانی تکملة المنهاج 6 325 - 324 /2. الوسیلة/ 449؛ مبانی تکملة المنهاج 7 324 /2. جواهر الکلام 288 /43.
منابع
- فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (ع) جلد 2 : صفحه 451