عملکردها

تربت ( خاک مقدس )

از دانشنامه علوم اسلامی

نسخهٔ تاریخ ‏۲۰ فوریهٔ ۲۰۱۲، ساعت ۱۴:۳۰ توسط Hashemi (بحث | مشارکت‌ها)
(تفاوت) → نسخهٔ قدیمی‌تر | نمایش نسخهٔ فعلی (تفاوت) | نسخهٔ جدیدتر ← (تفاوت)
رده‌ها
(برای دیدن زیررده‌ها
بر روی "◄" کلیک کنید)

توضیح مفهومی

تُربت: خاک قبر.

تربت در لغت به معنای مقبره و به مناسبت در خاک قبر به کار رفته است و استعمال شایع آن در فقه، خاک قبر مطهّر امام حسین علیه السّلام است؛ به‏گونه‏ای که هنگام کاربرد بدون قرینه، همین معنا مراد است و به ذهن متبادر می‏شود. از آن به مناسبت در بابهای طهارت، صلات، حج و اطعمه و اشربه سخن رفته است.

حکم تربت کربلا: از میان تربتهای محترم و مقدّس، تربت قبر امام حسین علیه السّلام از فضیلت و مزایای خاصّی برخوردار است. در برخی روایات از آن به داروی اکبر و شفا بخش همه بیماریها، تعبیر شده است. 1

مزایای تربت امام حسین علیه السّلام عبارت است از:

1. افضل بودن سجده بر آن. 2

2. استحباب ساختن تسبیح از آن. 3

3. استحباب نوشتن شهادتین و سایر چیزهایی که به میّت تلقین) ر تلقین (می‏شود بر روی کفن با آن. 4

4. استحباب قرار دادن مقداری از آن در مقابل صورت یا زیر گونه میّت در قبر. 5

5. استحباب مخلوط کردن آن با کافور در حنوط) ر حنوط (. البتّه مواضعی از بدن که با احترام تربت منافات دارد با آن حنوط نمی‏شود. 6

6. استحباب برداشتن کام نوزاد با آن. 7

7. جواز خوردن آن به اندازه یک نخود متوسط به قصد شفا. 8

8. استحباب همراه داشتن آن در سفر. 9

حریم تربت: حدّ حریم تربت قبر مطهّر در روایات، مختلف بیان شده است؛ پنج فرسخ، یک فرسخ، هفتاد ذراع، 25 ذراع و بیست ذراع از چهار جانب قبر، که بر مراتب فضیلت حمل شده است؛ بدین معنا که هرچه به قبر نزدیک‏تر باشد فضیلت آن بیشتر است. 10

آداب برداشتن تربت: در روایات برای برداشتن تربت از حائر حسینی علیه السّلام آدابی ذکر شده است، از جمله: غسل کردن، 11 خواندن سوره‏های حمد، مُعَوَّذَتین) ر معوذتین (، اخلاص، کافرون، قدر و

________________________________________

436

یس؛ همچنین خواندن آیة الکرسی و دعای مأثور از ائمّه علیهم السّلام. 12

خوردن تربت: برای خوردن تربت امام حسین علیه السّلام نیز آدابی ذکر شده است، از جمله: بوسیدن، بر روی چشم گذاشتن، خواندن دعای مأثور و تلاوت سوره قدر بر آن. 13

احترام تربت قبور معصومان علیهم السّلام: تربت قبر مطهّر رسول اکرم صلّی اللَّه علیه و آله و سایر معصومان علیهم السّلام محترم است و نجس کردن یا استنجاء) ر استنجاء (با آن حرام، و ازاله نجاست از آن در صورت نجس شدن واجب است. 14

فروختن تربت: برخی فقها فروختن تربت قبر معصومان علیهم السّلام را به کافر از جهت تنافی آن با حرمت تربت، جایز و صحیح ندانسته‏اند. 15

1. وسائل الشیعة 2 524 /14. جواهر الکلام 5 231 /4. 4 405 - 404 /10. 3 437 /8. الإقتصاد/ 250؛ کتاب السرائر 6 165 /1. العروة الوثقی 7 415 /1. جواهر الکلام 10 162 /18. 9 358 /36. 8 253 - 252 /31. مصباح المتهجد/ 11 732 - 731. العروة الوثقی12 463 /1. وسائل‏الشیعة 522- 521 /14 و 14 229 /24. 13 531 - 530. جواهرالکلام 52- 51 /2 و 99 - 98 /6؛ العروةالوثقی 15 91 -90 /1. جواهر الکلام 340 - 338 /22.

منابع

  1. فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (ع) جلد 2 : صفحه 435

اصطلاح‌نامه

اعم

خاک

اخص

تربت ائمه ( ع )، تربت انبیاء ( ع )، تربت حمزه ( ع )

وابسته

استشفا به تربت، تسبیح با تربت، تنجیس تربت

نمایه‌های موضوعی

جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).

برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه تربت ( خاک مقدس ) به زیرصفحه تربت ( خاک مقدس )/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.

منابع

  • فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (ع) جلد 2 : صفحه 435