درهم بغلی
از دانشنامه علوم اسلامی
توضیح مفهومی
درهم بغلی
درهم بَغْلی ) درهم وافی (: نوعی درهم رایج در عصر جاهلی و صدر اسلام.
درهم بغلی، منسوب به شهری قدیمی نزدیک بابِل) از شهرهای عراق (به نام 'بَغْل' است. 1 برخی، آن را منسوب به پادشاهی با نام 'رأس البغل' دانستهاند. 2 برخی آن را 'بَغَلّی') به فتح غین و تشدید لام (ضبط کردهاند.
درهم بغلی از نظر حجم و وزن، بزرگتر و سنگینتر از درهم شرعی است؛ زیرا درهم شرعی شش دانق) معادل 48 دانه جو (و در هم بغلی هشت دانق) معادل 64 دانه جو (وزن دارد؛ بنابر این، وزن درهم بغلی، به اندازه یک و یک سوم درهم شرعی است. 3
از عنوان یاد شده به مناسبت در باب طهارت نام بردهاند.
لباس و بدن نمازگزار باید پاک باشد؛ لیکن خون کمتر از درهم - جز خونهای حیض، نفاس و استحاضه - در نماز بخشوده است. در اینکه بخشودگی شامل خون به اندازه درهم نیز میشود یا نه، اختلاف است. مراد از درهم در این جا - بنابر قول معروف میان فقها - درهم بغلی است. 4
در مساحت درهم بغلی سه نظر مطرح است: نزدیک به وسعت فرورفتگی کف دست؛ به اندازه بند بالای انگشت شصت و بهمقدار بند بالای انگشت میانی. برخی قدما - بنابر آنچه از ایشان نقل شده - مساحت آن را اندازه مساحت دینار دانستهاند. 5
) ر درهم (
1. الحدائق الناضرة 2 329 /5. ذکری الشیعة 3 136 /1. الحبل المتین/ 177 - 176؛ غنائم الایّام 4 280 /2. جواهر الکلام 119 - 113. 5 113 - 107 /6؛ الحدائق الناضرة 332 - 328 /5؛ مستند الشیعة 301 - 299 /4؛ الاوزان والمقادیر/ 5.
منابع
- فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (ع) جلد 3 : صفحه 604
اصطلاح‌نامه
مترادفات
از واژه «درهم بغلی» بجای واژه‌های زیر استفاده کنید: