عملکردها

درهم بغلی

از دانشنامه علوم اسلامی

توضیح مفهومی

درهم بغلی

درهم بَغْلی ) درهم وافی (: نوعی درهم رایج در عصر جاهلی و صدر اسلام.

درهم بغلی، منسوب به شهری قدیمی نزدیک بابِل) از شهرهای عراق (به نام 'بَغْل' است. 1 برخی، آن را منسوب به پادشاهی با نام 'رأس البغل' دانسته‏اند. 2 برخی آن را 'بَغَلّی') به فتح غین و تشدید لام (ضبط کرده‏اند.

درهم بغلی از نظر حجم و وزن، بزرگ‏تر و سنگین‏تر از درهم شرعی است؛ زیرا درهم شرعی شش دانق) معادل 48 دانه جو (و در هم بغلی هشت دانق) معادل 64 دانه جو (وزن دارد؛ بنابر این، وزن درهم بغلی، به اندازه یک و یک سوم درهم شرعی است. 3

از عنوان یاد شده به مناسبت در باب طهارت نام برده‏اند.

لباس و بدن نمازگزار باید پاک باشد؛ لیکن خون کمتر از درهم - جز خونهای حیض، نفاس و استحاضه - در نماز بخشوده است. در اینکه بخشودگی شامل خون به اندازه درهم نیز می‏شود یا نه، اختلاف است. مراد از درهم در این جا - بنابر قول معروف میان فقها - درهم بغلی است. 4

در مساحت درهم بغلی سه نظر مطرح است: نزدیک به وسعت فرورفتگی کف دست؛ به اندازه بند بالای انگشت شصت و به‏مقدار بند بالای انگشت میانی. برخی قدما - بنابر آنچه از ایشان نقل شده - مساحت آن را اندازه مساحت دینار دانسته‏اند. 5

) ر درهم (

1. الحدائق الناضرة 2 329 /5. ذکری الشیعة 3 136 /1. الحبل المتین/ 177 - 176؛ غنائم الایّام 4 280 /2. جواهر الکلام 119 - 113. 5 113 - 107 /6؛ الحدائق الناضرة 332 - 328 /5؛ مستند الشیعة 301 - 299 /4؛ الاوزان والمقادیر/ 5.

منابع

  1. فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (ع) جلد 3 : صفحه 604

اصطلاح‌نامه

مترادفات

از واژه «درهم بغلی» بجای واژه‌های زیر استفاده کنید:

بَغْلی، درهم وافی

اعم

درهم ( فقه )

وابسته

خون کمتر از درهم انسان، گودی کف دست

منابع

  • فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (ع) جلد 1 : صفحه 317
  • فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (ع) جلد 3 : صفحه 604