خانواده ( فقه )
از دانشنامه علوم اسلامی
بر روی "◄" کلیک کنید)
توضیح مفهومی
خانواده
خانواده: اهل خانه، شامل پدر، مادر و فرزندان.
کوچکترین واحد اجتماعی، شامل پدر، مادر و فرزندان را خانواده گویند که
از آن در بابهای مختلف نظیر حج، تجارت، نکاح و حدود سخن رفته است.
هریک از اعضای خانواده نسبت به یکدیگر حقوق و تکالیفی دارند که در عناوین مربوط میآید) ر پدر (، ) ر زوجیّت (، ) ر فرزند (، ) ر مادر (. در این مقاله به برخی احکام مناسب عنوان خانواده اشاره میشود.
سرپرستی خانواده بر عهده پدر است؛ از این رو، تأمین نفقه همسر و فرزندان با شرایطی بر عهده او است) ر نفقه (؛ چنان که تنظیم امور و ساماندهی روابط اعضای خانواده با پدر است. بر این اساس وی میتواند فرزندان و نیز همسرش را در صورت نشوز) ر نشوز (تأدیب) ر تأدیب (کند.
توسعه دادن بر خانواده در مسکن و نیز هزینههای جاری زندگی، بویژه در روز جمعه و دیگر عیدها، همچنین تلاش برای گشایش دادن به خانواده مستحب است. 1
از شرایط تحقق استطاعت) ر استطاعت (داشتن مخارج خانواده تا بازگشت از حج، 2 بلکه بنابر قول بیشتر فقها، دارا بودن مخارج زندگی پس از بازگشت به مقدار کفایت است. 3
بردن یا فرستادن اعضای خانواده به حج، هرچند با صرفه جویی در هزینه جاری زندگی یا قرض کردن، مستحب است4) ر احجاج (؛ چنان که مستحب است پدر خانواده هنگام سفر دو رکعت نماز بخواند و برای خانواده خود دعا کند و آنان را به خدا بسپارد. 5
خوردن گوشت عقیقه) ر عقیقه (بر اعضای خانواده مکروه است. 6
اعضای خانواده نمیتوانند یکدیگر را به بردگی بگیرند7) ر بردگی (.
1. الکافی فیالفقه 153 و 155؛ جامع المقاصد 7 /4؛ جواهر الکلام 2 449 /22. الحدائق الناضرة 3 123 /14. العروة الوثقی 413 /4؛ مستمسک العروة 4 161 /10. جواهر الکلام 5 216 /17. الحدائق الناضرة 6 42 /14. جواهر الکلام 141 /24. 7 270 /31 و 147 - 145.
منابع
- فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (ع) جلد 3 : صفحه 421
اصطلاح‌نامه
مترادفات
از واژه «خانواده ( فقه )» بجای واژه‌های زیر استفاده کنید:
اعم
اخص
وابسته
- احتکار ( فقه )، بیمه خانواده، توسعه نفقه خانواده، حج فرستادن خانواده، خوردن غذا با خانواده، سلام به اهل خانه، عیال ( فقه )، قوت غالب خانواده، مرزبانی با خانواده، وضوی مسافر وارد بر اهل
نمایه‌های موضوعی
جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).
برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه خانواده ( فقه ) به زیرصفحه خانواده ( فقه )/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.