شک در نماز
از دانشنامه علوم اسلامی
بر روی "◄" کلیک کنید)
توضیح مفهومی
خلل ناشی از شک: شک یا در اصل نماز است که نمیداند نماز را خوانده یا نه، یا در شرایط، یا در اجزاء و یا در رکعات آن. در صورت اوّل، در داخل وقت باید نماز بگزارد؛ اما در خارج وقت به شک خود اعتنا نکند. 19 در صورت دوم، اگر شک قبل از خواندن نماز یا در اثنای آن پدید آید، باید شرط را احراز کند، هرچند با اصلی چون استصحاب) ر استصحاب (
و چنانچه بدون احراز شرط نماز بخواند، نمازش باطل و اعاده آن با احراز شرط، واجب است؛ اما گر شک پس از پایان نماز عارض گردد، به آن اعتنا نمیشود. برخی، در شک در اثنا، به این دلیل که محل تحصیل شرط قبل از نماز است، قاعده تجاوز) ر قاعده تجاوز (را جاری کرده و شک در این مورد را نیز غیر قابل اعتنا دانستهاند. 20
در صورت سوم) شک در اجزاء (چنانچه شک قبل از تجاوز از محل باشد، آن جزء را انجام میدهد و اگر پس از آن باشد بدان اعتنا نمیکند. 21
در صورت چهارم) شک در رکعات (بعضی شکها باطل کننده نمازاند، مانند شک در عدد رکعاتِ نمازهای دو رکعتی و سه رکعتی و دو رکعت اوّل نمازهای چهار رکعتی؛ اما بعضی دیگر، باطل کننده نیستند و اگر نماز گزار به وظیفه شاک عمل کند نمازش صحیح است، مانند شک بین سه و چهار در نمازهای چهار رکعتی22) ر شکیّات (.
منابع
- فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (ع) جلد 3 : صفحه 487
اصطلاح‌نامه
یادداشت دامنه
این واژه هر شکی که در ارتباط با نماز است را شامل می شود؛ شکیات مشهور( شک های 23 گانه) در قالب سه واژه: شک صحیح نماز، شک باطل نماز و شک غیر معتبر نماز آمده است.
مترادفات
از واژه «شک در نماز» بجای واژه‌های زیر استفاده کنید:
اعم
اخص
- شک در نماز با غلبه ظن
- به لحاظ اختیار:
- شک در نماز اختیاری، شک در نماز معذور
- به لحاظ اطراف شک:
- شک بین اتمام و قصر، شک بین اقل واکثر نماز، شک بین سجده نماز و شکر، شک در نماز بین کلام عمد و سهو
- به لحاظ جزء و شرط:
- شک در اجزای نماز، شک در شرایط نماز
- به لحاظ شک در محل:
- شک در محل نماز، شک در نماز بعد ازمحل
- به لحاظ صحت:
- شک در بطلان نماز، شک در صحت نماز
- به لحاظ متعلق:
- شک در اتمام نماز بعد خواب، شک در اخلال نماز، شک در انجام نماز، شک در سهو نماز، شک در شک نماز، شک در عمل به شک نماز، شک در قطع نماز
- به لحاظ محل شک:
- شک اثنای نماز احتیاط، شک بعد تشهد، شک بعد دو سجده، شک بعد رکوع، شک در اثنای رکوع، شک قبل دو سجده، شک قبل رکوع، شک قبل نماز احتیاط، شک هنگام تشهد، شک هنگام فرود به سجده
- به لحاظ نوع شک:
- شک باطل نماز، شک صحیح نماز، شک غیر معتبرنماز
- به لحاظ نوع نماز:
- شک در نماز ادا، شک در نماز استیجاری، شک در نماز جماعت، شک در نماز قضای میت، شک در نماز واجب
- به لحاظ وقت نماز:
- شک در نماز خارج از وقت، شک در نماز در وقت، شک در نمازهای سابق
وابسته
- استقرار شک، اعاده نماز به شک، بناء ( ادامه عمل عبادی )، تاخیر تفکر اطراف شکیات، تبدیل شک در نماز، تذکر شک نماز، تعلم مسائل شک، تعلّم احکام شک، تفکر اطراف شک، جاهل به شکیات نماز، جهل به شکیات نماز، زوال شک در نماز، سجده سهو برای شک، شک در روزه، ظن بعد شک در نماز، علم به شک بعد از نماز، قاعده بنای بر اکثر، قاعده تجاوز ( فقه )، مرجع کثیرالشک، ناسی احکام شکیات، نسیان مورد شک نماز، نماز ( فقه )، نماز شاک
نمایه‌های موضوعی
جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).
برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه شک در نماز به زیرصفحه شک در نماز/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.
منابع
- الروضة البهیة فی شرح اللمعة الدمشقیة جلد 1 : صفحه 696، 709
- النضید فی شرح روضة الشهید جلد 3 : صفحه 173
- تحریرالوسیله جلد 1 : صفحه 198، 209
- جواهرالکلام فی شرح الشرایع الاسلام جلد 12 : صفحه 394
- فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (ع) جلد 3 : صفحه 487
- کتاب السرائرالحاوی لتحریرالفتاوی جلد 1 : صفحه 244
- مجمع الفائدة و البرهان جلد 3 : صفحه 126، 135
- مسالک الافهام الی تنقیح شرائع الاسلام جلد 1 : صفحه 283
- مستمسک العروة الوثقی جلد 7 : صفحه 377، 423
- مهذب الاحکام جلد 8 : صفحه 178، 215
- نهایة الاحکام فی معرفة الاحکام جلد 1 : صفحه 527