اخبار تخییر
از دانشنامه علوم اسلامی
توضیح مفهومی
اخبار تخییر : احادیث دلالت کننده بر حجیت یکی از اخبار متعارض متعادل به طور نامعیّن
اخبار تخییر، به دسته‌ای از روایات گفته می‌شود که در باب تعارض اخبار، برای یکی از دو خبر متعارض متعادل به طور نامعین اثبات حجیت می‌کنند. [۱]
توضیح:
وقتی دو یا چند روایت با یک دیگر تعارض کنند، نخست به مرجحات باب تعارض مراجعه می‌شود و اگر دو روایت از هر نظر با هم مساوی باشند و مرجحی برای یکی از آنها پیدا نشود، باید یکی از دو خبر را ـ بنا بر ابتدایی بودن تخییر ـ انتخاب کرده و تا آخر طبق آن عمل نماییم و الا اگر مدتی به یکی و مدتی بعد به دیگری عمل شود، مخالفت قطعی لازم می‌آید.
مشهور اصولیون، عمل به روایات تخییر را هنگام تعادل واجب می‌دانند.
یکی از اخبار تخییر، خبر ابن جهم از امام رضا (ع) است: ' قلت: یجیئنا الرجلان و کلاهما ثقة بحدیثین مختلفین و لایعلم ایهما الحق؟ قال: فاذا لم یعلم فموسع علیک بایهما اخذت؛ از امام هشتم (ع) س‍ؤال نمودم: دو راوی که هر دو آنها ثقه هستند دو حدیث مختلف برای ما نقل می‌کنند و نمی‌دانیم کدام یک حق است، حضرت فرمود: هنگامی که این چنین شد شما اختیار دارید به هر کدام که خواستید، عمل کنید ' [۲].
پانوشت
منابع
- المحصول فی علم الاصول جلد 4 : صفحه 493
- اصول الاستنباط : صفحه 302
- کفایة الاصول : صفحه 502
- آراؤنا فی اصول الفقه جلد 3 : صفحه (217-221)
- بحوث فی علم الاصول جلد 7 : صفحه 338
- دروس فی علم الاصول جلد 2 : صفحه 589
- علم اصول الفقه فی ثوبه الجدید : صفحه (439-440)
- الرسائل جلد 2 : صفحه 48
- منتهی الدرایة فی توضیح الکفایة جلد 8 : صفحه 102
- ایضاح الکفایة جلد 6 : صفحه 178
- فرهنگ نامه اصول فقه
اصطلاح‌نامه
مترادفات
از واژه «اخبار تخییر» بجای واژه‌های زیر استفاده کنید:
اعم
وابسته
نمایه‌های موضوعی
جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).
برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه اخبار تخییر به زیرصفحه اخبار تخییر/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.
منابع
- آراؤنا فی اصول الفقه جلد 3 : صفحه (217-221)
- اصول الاستنباط : صفحه 302
- اصول الفقه جلد 2 : صفحه 216، 217، 218، 219، 220، 221
- الاصول العامة للفقه المقارن : صفحه 507
- الحلقة الثالثة فی اسلوبها الثانی جلد 2 : صفحه 52
- الحلقة الثالثة فی اسلوبها الثانی جلد 4 : صفحه 433، 434، 435، 436، 437، 441، 442، 446
- الرسائل جلد 2 : صفحه 48
- المحصول فی علم الاصول جلد 4 : صفحه 478، 489، 493، 494، 495
- المحکم فی اصول الفقه جلد 6 : صفحه 226، 234، 241، 512
- انوار الاصول جلد 3 : صفحه 533، 539
- ایضاح الکفایة جلد 6 : صفحه 178
- بحوث فی علم الاصول جلد 7 : صفحه 338، 341، 343، 346، 347، 363، 364، 393
- تسدید الاصول جلد 2 : صفحه 453
- حقایق الاصول جلد 2 : صفحه 564
- دروس فی علم الاصول جلد 1 : صفحه 464
- دروس فی علم الاصول جلد 2 : صفحه 589
- علم اصول الفقه فی ثوبه الجدید : صفحه 438، (439-440)
- فوائد الاصول جلد 4 : صفحه 763، 764
- کفایة الاصول : صفحه 502، 504، 505
- مصباح الاصول جلد 3 : صفحه 423
- منتقی الاصول جلد 7 : صفحه 422، 423، 424، 425، 427، 428
- منتهی الدرایة فی توضیح الکفایة جلد 8 : صفحه 102
- نهایة الافکار جلد 4 جزء -2 : صفحه 181، 182، 189، 192
- نهایة الافکار جلد 4-2 : صفحه 181، 182، 189، 192
- وسائل الشیعه جلد 18 : صفحه 87