حصر در حج تمتع

توضیح مفهومی

احصار در حج تمتّع: هر گاه بیماری، مانع ورود شخص به مکّه پس از احرام (--' احرام) شود و یا مانع وقوف وی در عرفات و مشعر یا یکی از آن دو (--' وقوف) و یا مانع ورود او به مکّه پس از وقوف گردد و توانایی گرفتن نایب را هم نداشته باشد، احصار تحقّق می‌یابد. در تحقّق احصار در فرض تمکّن وی از نیابت، اختلاف است. 2

اگر حاجی پس از انجام اعمال منی (رمی، قربانی و حلق) و ورود به مکّه بیمار شود و بیماری وی مانع انجام طواف و سعی یا بازگشت او به منی برای بیتوته (--' بیتوته) و رمی جمرات (--' رمی جمره) گردد، احصار صدق نمی‌کند و برای بقیّه اعمال نایب می‌گیرد و حج او صحیح است. 3

________________________________________

280

محصور برای بیرون آمدن از احرام (--' تحلّل) ، واجب است قربانی (--' قربانی) و سپس تقصیر (--' تقصیر) نماید. در این صورت، همه محرّمات احرام (--' احرام) جز زن بر او حلال می‌شود. زن نیز پس از انجام حج در سال آینده حلال می‌گردد. ولی اگر حج او استحبابی باشد، به قول مشهور، با انجام نیابتی طواف نساء (--' طواف نساء) زن نیز بر او حلال می‌شود. 4

کسی که به سبب حصر از احرام بیرون آمده است، در صورت استقرار حج در ذمّه او با بقای استطاعت، قضای حج در سال دیگر بر او واجب است، ولی با فقدان هر دو یا عدم بقای استطاعت، قضای حج واجب نیست. 5

در این که جای قربانی در حج حصری، منی و در عمره، مکّه است یا شخص مخیّر است میان قربانی در محلی که محصور شده و فرستادن آن به منی، و یا مکان قربانی در حج مستحبی، مکان حصر است و در حج واجب، منی، اختلاف است. قول نخست به مشهور نسبت داده شده است. 6

محصوری که قربانی را به منی یا مکّه می‌فرستد، در موعدی که برای ذبح معیّن کرده، می‌تواند تقصیر کند و از احرام بیرون رود و چنان چه بعد معلوم شود که فرستاده، در موعد مقرّر قربانی نکرده است، به خروج او از احرام خلل وارد نمی‌شود، لیکن باید سال دیگر کسی را برای قربانی کردن بفرستد. 7

محصور اگر پس از فرستادن قربانی به منی یا مکّه عذرش برطرف شود، واجب است در عمره مفرده (--' عمره) و نیز در حج اگر وقت باقی است، به حاجیان بپیوندد و چنان چه یکی از دو وقوف (عرفات و مشعر) را درک کند، حج او صحیح است و در صورت فوت وقت، اگر بداند که از سوی او قربانی انجام نگرفته، واجب است حج را به عمره مفرده تبدیل نماید و سال دیگر حجّ را بگزارد، مگر آن که حج وی مستحبی باشد که انجام دوباره آن مستحب است، و اگر معلوم شود از سوی

________________________________________

281

او قربانی صورت گرفته است، در وجوب تبدیل حج به عمره مفرده یا حصول تحلّل به قربانی بدون نیاز به تبدیل، اختلاف است. بنا بر قول دوم، طواف و سعی بر او واجب است. 8

احصار در حج قِران: کسی که در حج قران (--' حج قران) محصور شده است، به قول مشهور، واجب است در سال دیگر حج قران را انجام دهد.

منابع

1. فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (ع) جلد 1 : صفحه 279

اصطلاح‌نامه

اعم

حصر حج

وابسته

حج تمتع ( عام )، حصر در حج قران

منابع

• فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (ع) جلد 1 : صفحه 279