شهرت عملی متأخرین
از دانشنامه علوم اسلامی
توضیح مفهومی
شهرت عملی متأخرین : رواج عمل به روایتی توسط عده زیادی از فقهای متأخّر از عصر امامان ' ع '
شهرت عملی متأخرین، در موردی است که اشتهار عمل به روایت ـ صدور فتوا به استناد آن ـ در میان جمع زیادی از فقهای متأخر محقق شده باشد.
' فقهای متأخر ' فقیهانی هستند که اجتهاد را به طور گسترده به کار می‌گرفتند؛ یعنی به کمک ادله نقلی، ادله عقلی، اصول عملی و ضوابط و قواعد کلی، به اجتهاد می‌پرداختند و حکم موضوعات جدید و مصادیق مستحدث را که در مورد آنها نصی وجود نداشت، استخراج می‌نمودند؛ به خلاف قدما که در فتاوای خود به متن روایات بسنده می‌نمودند ـ به آنها تعبد داشتند ـ و دامنه اجتهادشان محدود بوده است.
درباره آغاز زمان فقیهان متأخر، اختلاف است، اما زمان ' علاّمه حلّی ' به بعد را به طور قطع می‌توان عصر ظهور ' فقهای متأخر ' نامید. البته برخی، شروع آن را از ' ابن ادریس ' به بعد می‌دانند.
گروهی از علما، شهرت عملی متأخرین را فاقد حجیت دانسته‌اند؛ یعنی نه آن را جابر ضعف سند و نه کاسر صحت آن می‌دانند.
نیز ر.ک:شهرت عملی.
منابع
- انوار الاصول جلد 2 : صفحه 424
- انوار الاصول جلد 2 : صفحه 417
- فوائد الاصول جلد 3 : صفحه 153
- مبانی استنباط حقوق اسلامی یا اصول فقه : صفحه 277
- الموجز فی اصول الفقه جلد 1,2 : صفحه 273
- فرهنگ نامه اصول فقه