حکمت نسخ

توضیح مفهومی

حکمت نسخ : مصلحت موقّت بودن برخی احکام شرعی

حکمت نسخ، مراعات تغییر مصالحی است که احکام بر اساس آنها جعل گردیده است.

توضیح:

تمامی احکام شریعت اسلام بر پایه مصالح و ملاک‌های واقعی است، اما برخی از آنها دایمی بوده و هیچ گاه تغییر نمی‌کند؛ به همین دلیل، در احکام مجعول بر اساس آن مصالح، نسخ راه ندارد.

اما برخی از این مصالح، محدود و موقت به زمانی خاص است؛ یعنی با فرا رسیدن آن زمان، مصلحت موجود در آن منتفی می‌گردد. نسخ برای برداشتن این گونه احکام است؛ بنابراین، حکمت نسخ، عبارت است از جلوگیری از امتداد زمانی احکام و قوانینی که مصالح آنها به اتمام رسیده و نیز جای گزین کردن احکام جدیدی که دارای مصالح دایمی می‌باشد.

نکته:

برخی از اصولی‌ها حکمت نسخ را امتحان بندگان می‌دانند؛ یعنی حق تعالی برای امتحان میزان بندگی انسان‌ها حکمی را نسخ می‌نماید تا مطیع از عاصی مشخص شود.

منابع

1. الوجیزفی اصول الفقه : صفحه 237
2. فرهنگ نامه اصول فقه

اصطلاح‌نامه

وابسته

نسخ ( اصول فقه )

نمایه‌های موضوعی

جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).

برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه حکمت نسخ به زیرصفحه حکمت نسخ/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.

منابع

• الوجیزفی اصول الفقه : صفحه 237
• مناهل العرفان فی علوم القرآن جلد 2 : صفحه 210