تنزیل واقعی
از دانشنامه علوم اسلامی
توضیح مفهومی
تنزیل واقعی : اعتبار یک چیز در عرض چیز دیگر از جهت ترتب آثار و احکام
تنزیل، به معنای قرار دادن چیزی به جای چیز دیگر در عالم اعتبار، به منظور سرایت دادن حکم یا اثر یکی به دیگری است. در مثال ' الطواف بالبیت صلاة '، شارع، طواف (منزَّل) را همانند و جانشین صلات (منزَّلٌ علیه) قرار داده است تا حکم شرعی (اشتراط طهارت) را که در صلات وجود دارد، به طواف نیز سرایت دهد.
تنزیل بر دو نوع است: واقعی و ظاهری.
در تنزیل واقعی، ' منزَّل ' و ' منزَّل علیه ' ـ در مثال بالا، طواف و صلات ـ در عرض یک دیگر قرار دارند و یکی بر دیگری تقدم رتبی ندارد؛ به خلاف تنزیل ظاهری که ' منزَّل ' و ' منزَّل علیه ' در طول یک دیگر قرار داشته و یکی بر دیگری از جهت رتبه تقدم دارد؛ برای مثال، اگر شارع بگوید: ' الامارة کالقطع فی المنجّزیة '، در این جا اماره (منزَّل) به جای قطع (منزَّل علیه) در صفت منجزیت قرار گرفته است و این در حالی است که اماره از نظر رتبه در طول قطع قرار دارد؛ یعنی وقتی به اماره رجوع می‌شود که نسبت به حکم شرعی واقعی قطع وجود نداشته باشد.
نیز ر.ک:حکومت واقعی، حکومت ظاهری.
منابع
- فوائد الاصول جلد 3 : صفحه 19
- الحلقة الثالثة فی اسلوبها الثانی جلد 1 : صفحه 173
- دروس فی علم الاصول جلد 2 : صفحه 55
- فرهنگ نامه اصول فقه
اصطلاح‌نامه
وابسته
نمایه‌های موضوعی
جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).
برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه تنزیل واقعی به زیرصفحه تنزیل واقعی/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.