تکلیف عقلی ( اصول فقه )
از دانشنامه علوم اسلامی
توضیح مفهومی
تکلیف عقلی ( اصول فقه ) : تکلیفِ ناشی از ادراک عقل نسبت به حُسن یا قبح چیزی
تکلیف عقلی، مقابل تکلیف شرعی و عقلایی بوده و عبارت است از تکلیفی که برخاسته از ادراک عقل به بایسته بودن و نبایسته بودن کاری است؛ بنابراین، تکلیف عقلی همان ادراک عقلی است، زیرا عقل امر و نهی ندارد، و این ادراک زمینه ساز انجام یا ترک کاری در خارج می‌گردد.
نکته:
در مواردی که عقل ملاک‌های شرع را به طور قطعی درک می‌کند، می‌تواند به کمک آن به حکم شرعی پی ببرد؛ قاعده ' کل ما حکم به العقل حکم به الشرع ' اشاره به همین نکته دارد. اما در مواردی که عقل به ملاک‌های شرع ظن دارد، چنین کشفی وجود ندارد.
منابع
- اصول الفقه جلد 1 : صفحه 215
- آشنایی با علوم اسلامی (3جلد) جلد 3 : صفحه 50
- اجود التقریرات جلد 1 : صفحه 409
- اصطلاحات الاصول : صفحه 184
- منابع اجتهاد (ازدیدگاه مذاهب اسلامی) : صفحه (246-247)
- المحصول فی علم الاصول جلد 3 : صفحه 83
- فرهنگ نامه اصول فقه
اصطلاح‌نامه
مترادفات
از واژه «تکلیف عقلی ( اصول فقه )» بجای واژه‌های زیر استفاده کنید: