عملکردها

تکلیف عقلی ( اصول فقه )

از دانشنامه علوم اسلامی

توضیح مفهومی

تکلیف عقلی ( اصول فقه ) : تکلیفِ ناشی از ادراک عقل نسبت به حُسن یا قبح چیزی

تکلیف عقلی، مقابل تکلیف شرعی و عقلایی بوده و عبارت است از تکلیفی که برخاسته از ادراک عقل به بایسته بودن و نبایسته بودن کاری است؛ بنابراین، تکلیف عقلی همان ادراک عقلی است، زیرا عقل امر و نهی ندارد، و این ادراک زمینه ساز انجام یا ترک کاری در خارج می‌گردد.

نکته:

در مواردی که عقل ملاک‌های شرع را به طور قطعی درک می‌کند، می‌تواند به کمک آن به حکم شرعی پی ببرد؛ قاعده ' کل ما حکم به العقل حکم به الشرع ' اشاره به همین نکته دارد. اما در مواردی که عقل به ملاک‌های شرع ظن دارد، چنین کشفی وجود ندارد.

منابع

  1. اصول الفقه جلد 1 : صفحه 215
  2. آشنایی با علوم اسلامی (3جلد) جلد 3 : صفحه 50
  3. اجود التقریرات جلد 1 : صفحه 409
  4. اصطلاحات الاصول : صفحه 184
  5. منابع اجتهاد (ازدیدگاه مذاهب اسلامی) : صفحه (246-247)
  6. المحصول فی علم الاصول جلد 3 : صفحه 83
  7. فرهنگ نامه اصول فقه

اصطلاح‌نامه

مترادفات

از واژه «تکلیف عقلی ( اصول فقه )» بجای واژه‌های زیر استفاده کنید:

تکالیف عقلی ( اصول فقه )

اعم

احکام تکلیفی ( اصول فقه )

وابسته

تکلیف شرعی ( اصول فقه )، تکلیف عقلایی

منابع

  • آشنایی با علوم اسلامی (3جلد) جلد 3 : صفحه 50
  • اجود التقریرات جلد 1 : صفحه 409
  • اصطلاحات الاصول : صفحه 184
  • اصول الفقه جلد 1 : صفحه 215
  • المحصول فی علم الاصول جلد 3 : صفحه 83
  • دروس فی علم الاصول جلد 1 : صفحه 316
  • منابع اجتهاد (ازدیدگاه مذاهب اسلامی) : صفحه (246-247)