عملکردها

مجاز المجاز

از دانشنامه علوم اسلامی

نسخهٔ تاریخ ‏۳ فوریهٔ ۲۰۱۲، ساعت ۱۵:۳۰ توسط Admin (بحث | مشارکت‌ها)
(تفاوت) → نسخهٔ قدیمی‌تر | نمایش نسخهٔ فعلی (تفاوت) | نسخهٔ جدیدتر ← (تفاوت)

توضیح مفهومی

مجاز المجاز : ارتکاب مجاز دوم در لفظ مجازی، پس از فرض آن به منزله حقیقت

«مجاز المجاز» یعنی از لفظ مجازی مجاز دیگری آورده شود؛ به این بیان که لفظی که مجاز است و از حقیقتی ناشی شده است، به منزله حقیقت پنداشته شود و به‌واسطه علاقه میان آن با معنای سومی، مجازی دیگر آورده شود؛ مانند: «وَمَن یَکْفُرْ بِالإِیمَانِ فَقَدْ حَبِطَ عَمَلُهُ»؛ «و کسی که انکار کند آن‌چه را که باید به آن ایمان بیاورد، اعمال او تباه می‌شود» (مائده// 5) .

این آیه به «ایمان» اشاره کرده که آن هم گفتن «لا اله الا الله» به زبان است، و این گفتار به زبان هم نشانه تصدیق و باور درونی و قلبی است. پس ایمان، مجاز از لفظ و گفتار زبانی است، و به زبان آوردن هم نشان‌دهنده باور قلبی است؛ و این دو مجاز، برای نشان دادن حقیقتی نهفته در درون انسان است.

منابع

  1. الاتقان فی علوم القرآن جلد 3 : صفحه 141
  2. البرهان فی علوم القرآن (با حاشیه) جلد 2 : صفحه 298
  3. قرآن ثقل اکبر : صفحه 319

اصطلاح‌نامه

اعم

حقیقت و مجاز ( علوم قرآنی )

نمایه‌های موضوعی

جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).

برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه مجاز المجاز به زیرصفحه مجاز المجاز/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.

منابع

  • الاتقان فی علوم القرآن جلد 3 : صفحه 141
  • البرهان فی علوم القرآن (با حاشیه) جلد 2 : صفحه 298، 311
  • البرهان فی علوم القرآن جلد 2 : صفحه 311
  • قرآن ثقل اکبر : صفحه 319