تفصیل ( قرآن )
از دانشنامه علوم اسلامی
توضیح مفهومی
تفصیل ( قرآن ) : یکی از اوصاف قرآن
برخی از دانشمندان 'تفصیل' و 'مفصِّل' را از جمله اوصاف قرآن برشمرده‌اند. 'تفصیل' به معنای جداکردن است. تفصیل کلام، روشن‌کردن آن است و نیز به معنای شرح و بیان به کار می‌رود. اطلاق 'تفصیل' و 'مفصِّل' بر قرآن، به لحاظ بازکردن و توضیح مطالب (تقریباً مرادف تبیین) است؛ از این جهت در ذیل آیات گاهی تعبیر به تبیین و گاهی تعبیر به تفصیل شده است.
در دو آیه از قرآن مجید واژه‌های 'تفصیل' و 'مفصل' در باره قرآن به کار رفته است:
1. «لَقَدْ کَانَ فِی قَصَصِهِمْ عِبْرَةٌ لِّأُوْلِی الأَلْبَابِ مَا کَانَ حَدِیثًا یُفْتَرَی وَلَکِن تَصْدِیقَ الَّذِی بَیْنَ یَدَیْهِ وَتَفْصِیلَ کُلَّ شَیْءٍ وَهُدًی وَرَحْمَةً لِّقَوْمٍ یُؤْمِنُونَ» (یوسف// 111) .
2. «أَفَغَیْرَ اللّهِ أَبْتَغِی حَکَمًا وَهُوَ الَّذِی أَنَزَلَ إِلَیْکُمُ الْکِتَابَ مُفَصَّلاً…» (انعام// 114) .
مفاد این دو آیه به گفته مفسران این است که خداوند متعال قرآن را در حالی نازل کرد که تمام نیازمندی‌های تربیتی انسان و همه مسائل حلال و حرام در آن آمده است و از سویی نیز میان حق و باطل، نور و ظلمت، و کفر و ایمان جدایی می‌افکند.
منابع
- تاریخ جمع قرآن : صفحه 15
- سیری درعلوم قرآن : صفحه 65
- قاموس قرآن جلد 5 : صفحه 180
- التفسیر الکبیر جلد 18 : صفحه 228
- الکشاف عن حقائق غوامض التنزیل جلد 2 : صفحه 60
- مجمع البیان فی تفسیرالقرآن جلد 4 : صفحه 142
- تاریخ قرآن : صفحه 32
- شناخت نامهای قرآن : صفحه 79
- تفسیر نمونه جلد 10 : صفحه 101
- تفسیر نمونه جلد 5 : صفحه 114
- المیزان فی تفسیر القرآن جلد 11 : صفحه 280
- المیزان فی تفسیر القرآن جلد 7 : صفحه 327
- مجمع البیان فی تفسیرالقرآن جلد 5 : صفحه 649
اصطلاح‌نامه
اعم
منابع
- اعجاز قرآن : صفحه 131
- التفسیر الکبیر جلد 18 : صفحه 228
- الکشاف عن حقائق غوامض التنزیل جلد 2 : صفحه 60
- المیزان فی تفسیر القرآن جلد 11 : صفحه 280
- المیزان فی تفسیر القرآن جلد 7 : صفحه 327
- تاریخ جمع قرآن : صفحه 15
- تاریخ قرآن : صفحه 21، 32
- تفسیر نمونه جلد 10 : صفحه 101
- تفسیر نمونه جلد 5 : صفحه 114
- سیری درعلوم قرآن : صفحه 65
- شناخت نامهای قرآن : صفحه 79
- قاموس قرآن جلد 5 : صفحه 180
- مجمع البیان فی تفسیرالقرآن جلد 4 : صفحه 142
- مجمع البیان فی تفسیرالقرآن جلد 5 : صفحه 649