اصل تخییر عقلی
از دانشنامه علوم اسلامی
توضیح مفهومی
اصل تخییر عقلی : حکم عقل به تخییر مکلَّف در دوران بین دو محذور
اصل تخییر عقلی، مقابل اصل تخییر شرعی بوده و اصلی عملی است که در آن، عقل وظیفه مکلف را در موارد دوران بین محذورین، تخییر می‌داند. البته بنا بر نظر مشهور علمای اصول، اصل تخییر از اصول عقلی است و در تمام موارد آن، عقل به تخییر حکم می‌دهد، مانند جایی که مکلف شک نماید آیا نماز جمعه بر او واجب است یا حرام، که در مورد آن، عقل به تخییر حکم می‌کند؛ ولی بنا به نظر غیر مشهور، هر گاه دوران بین محذورین، ناشی از تعارض دو نص باشد، اصل تخییر شرعی و در غیر آن، مانند دوران بین محذورین ناشی از اجمال نص و غیره، اصل تخییر عقلی می‌باشد.
منابع
- مبادی فقه و اصول : صفحه 167
- منتهی الدرایة فی توضیح الکفایة جلد 5 : صفحه 608
- بحوث فی علم الاصول جلد 5 : صفحه 153
- سیری کامل در اصول فقه جلد 11 : صفحه 524
- فرهنگ نامه اصول فقه
اصطلاح‌نامه
مترادفات
از واژه «اصل تخییر عقلی» بجای واژه‌های زیر استفاده کنید: