آیه طریق دعوت
از دانشنامه علوم اسلامی
توضیح مفهومی
آیه طریق دعوت : آیه 125 نحل، در باره دعوت منطقی و حکیمانه به اسلام
به آیه 125 سوره نحل 'آیه طریق دعوت' می‌گویند: «ادْعُ إِلِی سَبِیلِ رَبِّکَ بِالْحِکْمَةِ وَالْمَوْعِظَةِ الْحَسَنَةِ وَجَادِلْهُم بِالَّتِی هِیَ أَحْسَنُ إِنَّ رَبَّکَ هُوَ أَعْلَمُ بِمَن ضَلَّ عَن سَبِیلِهِ وَهُوَ أَعْلَمُ بِالْمُهْتَدِینَ»؛ «با حکمت و اندرز نیکو به راه پروردگارت دعوت کن و با آنان به (شیوهای) که نیکوتر است مجادله نمای در حقیقت پروردگار تو به (حال) کسی که از راه او منحرف شده داناتر و او به (حال) راهیافتگان (نیز) داناتر است».
در این آیه و نیز آیات 126 و 127 همین سوره دستورهای مهم اخلاقی از نظر برخورد منطقی و طرز بحث وگفت‌و‌گو و چگونگی کیفر و عفو و نحوه ایستادگی مقابل توطئه‌های مشرکان و یهودیان و به طور کلی با گروه‌های مخالف، بیان شده است و می‌توان آن را به صورت یک اصل برای روش مبارزه با مخالفان اسلام پذیرفت و در هر زمان و مکان از آن استفاده کرد.
این منشور ده اصل دارد که سه اصل مهم آن در این آیه شریفه بیان شده است:
1. برای دعوت به سوی پروردگار باید از وسیله 'حکمت' استفاده کرد. 'حکمت' یعنی علم و استدلال که مانع از فساد و انحراف است.
2. دعوت با اندرزهای نیکو باشد؛ یعنی استفاده از عواطف انسان‌ها و توده عظیم مردم به منظور کشاندن آنان به‌سوی حق. در حقیقت 'حکمت' از بعد عقلی وجود انسان استفاده می‌کند، و موعظه حسنه از بعد عاطفی.
3. جدال و مناظره و گفت‌و‌گو با مخالفان با بهترین و نیکوترین روش صورت پذیرد؛ زیرا ذهن مخالفان انباشته از مسائل نادرست است که باید با مناظره و گفت‌و‌گو خالی شود؛ از این رو، مناظره وقتی مؤثر است که با روش احسن و نیکو صورت گیرد؛ یعنی بر پایه حق، عدالت، درستی و امانت استوار، و از هرگونه توهین و تحقیر و خلاف‌گویی و استکبار و برتری جویی خالی باشد.
منابع
- تفسیر نمونه جلد 11 : صفحه 455
- المیزان فی تفسیر القرآن جلد 12 : صفحه 371
- قرآن ثقل اکبر : صفحه (649-662)
اصطلاح‌نامه
مترادفات
از واژه «آیه طریق دعوت» بجای واژه‌های زیر استفاده کنید:
اعم
نمایه‌های موضوعی
جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).
برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه آیه طریق دعوت به زیرصفحه آیه طریق دعوت/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.