استعاره محسوس به محسوس
از دانشنامه علوم اسلامی
توضیح مفهومی
استعاره محسوس به محسوس : حسّی بودن مستعار، مستعارٌله، و مستعارٌمنه
استعاره به اعتبار طرفین و جامع میان آن‌ها به چهار قسم تقسیم می‌شود. یکی از آن‌ها «استعاره محسوس به محسوس» نام دارد که خود بر دو قسم است:
1. استعاره محسوس به محسوس با جامع حسی: استعاره‌ای است که مستعار، مستعارٌمنه و مستعارٌله محسوس باشند؛ مانند:
أ. «وَاشْتَعَلَ الرَّأْسُ شَیْبًا» (مریم// 4) . در این آیه، مستعارٌمنه «نار» (آتش) ، مستعارٌله «شیب» (پیری) و جامع (مستعار) «مشابهت روشنایی به سفیدی موی سر» است؛ و هر سه حسّی‌اند.
ب. «وَالصُّبْحِ إِذَا تَنَفَّسَ» (تکویر// 18) .
2. استعاره محسوس به محسوس با جامع عقلی؛ مانند:
أ. «أَرْسَلْنَا عَلَیْهِمُ الرِّیحَ الْعَقِیمَ» (ذاریات// 41) . در این آیه، مستعارٌله «ریح» و مستعارٌمنه «مرأة» و جامع بین آن دو «عدم تولید و نتیجه» است. در این‌جا مستعارٌمنه و مستعارٌله، حسّی‌اند و مستعار، عقلی است.
ب. «وَآیَةٌ لَّهُمْ اللَّیْلُ نَسْلَخُ مِنْهُ النَّهَارَ» (یس// 37).
منابع
- البرهان فی علوم القرآن (با حاشیه) جلد 3 : صفحه 441
- مباحث فی علوم القرآن : صفحه 324
- الاتقان فی علوم القرآن جلد 3 : صفحه 150
اصطلاح‌نامه
اعم
نمایه‌های موضوعی
جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).
برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه استعاره محسوس به محسوس به زیرصفحه استعاره محسوس به محسوس/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.