آلات قمار (فقه )
از دانشنامه علوم اسلامی
بر روی "◄" کلیک کنید)
توضیح مفهومی
آلات قمار
آلات قمار: ابزار و وسائل قمار بازی. 1
به ابزاری مانند پاسور و نرد که کاربرد آنها در قمار بازی است، آلات قمار گفته میشود و از آن در باب تجارت سخن رفته است.
بازی با آلات قمار (--» قمار) مانند پاسور و نرد، خواه به صورت شرط بندی و گرو گذاری یا بدون آن، حرام است و مالی که از این راه به دست میآید، باطل و تصرف در آن، حرام و ضمان آور است؛ 2 هر چند برخی در صورت عدم شرط بندی، در حرمت آن تأمّل و اشکال کردهاند. 3
ساختن، نگهداشتن، هدیه و قرض دادن و هر گونه اکتساب با آلات قمار مانند خرید و فروش، اجاره دادن، صلح کردن بر آن، اجیر شدن برای ساختن یا آموزش، حرام و باطل است. 4
هیأت (شکل ظاهری) آلات قمار مالیّت ندارد و دارنده آن، مالک آن نیست. از این رو، از بین بردن هیأت آلات قمار در صورت توانایی واجب است و ضمان ندارد، ولی از بین بردن مادّه و جنس آنها موجب ضمان است، مگر آن که از بین بردن هیأت، متوقّف بر آن باشد. برخی حتّی در صورت عدم توقّف نیز قائل به عدم ضمان شدهاند. 5
1 - مصباح الفقاهة 1 157.
2 - جواهر الکلام 22 109.
3 - جامع المدارک 3 27.
4 - جواهر الکلام 22 25.
5 - 27 و مفتاح الکرامة 8 5.
منابع
- فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (ع) جلد 1 : صفحه 138
اصطلاحنامه
اعم
اخص
- دبرنا
- به لحاظ اختصاص:
- آلات غیر معده قمار، آلات معده قمار
- به لحاظ جدید و قدیم:
- آلات قمار جدید، آلات قمار رایانه ای، آلات قمار مهجور
- به لحاظ نوع:
- أنو، اربعه عشر، الکیرم، اَزْلام، بیلیارد، بُقَّیری، پاسور، تخته نرد، شطرنج
وابسته
- اقتنای آلات قمار، بیع آلات قمار، بیع برای محرمات، خرید آلات قمار، ساخت آلات قمار ( فقه )، قمار ( فقه )، کسب به آلات حرام، مسابقه با آلات قمار، وصیت به آلات قمار
منابع
- الروضة البهیة فی شرح اللمعة الدمشقیة جلد 3 : صفحه 210
- المکاسب (حاشیه کلانتر) جلد 2 : صفحه 29
- المکاسب المحرمة جلد 1 : صفحه 172
- المکاسب المحرمة جلد 2 : صفحه 7
- المهذب جلد 1 : صفحه 344
- الموسوعه الفقهیه المیسره جلد 1 : صفحه 99
- تحریرالوسیله جلد 1 : صفحه 495
- فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (ع) جلد 1 : صفحه 138
- کتاب المکاسب جلد 1 : صفحه 116
- مهذب الاحکام جلد 16 : صفحه 62، 142