نهی واقعی

توضیح مفهومی

نهی واقعی : نهی متعلق به موضوع بدون لحاظ علم و جهل مکلف؛ یا نهی مکشوف به طریق علم و علمی

نهی واقعی، مقابل نهی ظاهری بوده و دو معنای اصطلاحی دارد:

1. در یک اصطلاح، نهی واقعی، نهیی است که از سوی شارع، با قطع نظر از علم و جهل مکلف صادر می‌گردد، مانند: نهی از شرب خمر، که خدای حکیم به خاطر مفسده شدیدی که در خمر وجود دارد در لوح واقع بندگانش را از شرب آن نهی فرموده، خواه مکلف نسبت به آن آگاه باشد یا نباشد، و علم و جهل مکلف در صدور این نهی دخالتی ندارد، هر چند علم در منجّزیت آن دخیل است.

2. در اصطلاح دوم، نهی واقعی آن است که توسط ادله اجتهادی، اعم از ادله یقین آور یا ظن آور ثابت می‌گردد و به عبارت دیگر، شامل مفاد قطع و اماره می‌گردد و نهی ظاهری به مؤدّای اصول عملیه اختصاص دارد؛ به خلاف اصطلاح اول، که نهی ظاهری، مؤدای امارات را هم شامل می‌شود.

نکته:

نهی واقعی و ظاهری، بنا بر اصطلاح دوم، در طول هم هستند؛ یعنی همیشه رتبه نهی واقعی، پیش از نهی ظاهری است و تا هنگامی که بتوان به نهی واقعی دست‌رسی پیدا کرد، تمسک به نهی ظاهری جایز نیست.

منابع

1. دروس فی علم الاصول جلد 2 : صفحه 327
2. الحلقة الثالثة فی اسلوبها الثانی جلد 3 : صفحه 96
3. فرهنگ نامه اصول فقه

اصطلاح‌نامه

مترادفات

از واژه «نهی واقعی» بجای واژه‌های زیر استفاده کنید:

نواهی واقعی

اعم

نواهی

وابسته

نهی ظاهری

منابع

• الحلقة الثالثة فی اسلوبها الثانی جلد 3 : صفحه 96
• دروس فی علم الاصول جلد 2 : صفحه 327