تجهیز میت محارب
از دانشنامه علوم اسلامی
بر روی "◄" کلیک کنید)
توضیح مفهومی
تجهیز میت محارب : غسل دادن، حنوط کردن، کفن پوشاندن و دفن کردن محارب
مسئله تجهیز محارب در متون فقهی بعد از مسئله صلب محارب مطرح شده است، اگر چه به صورت طبیعی میتواند بعد از حد قتل محارب نیز مطرح شود، ولی فقها معمولاً در بحث قتل محارب این مسئله را متعرض نشدهاند جز شیخ در 'مبسوط' [۱] و شاید علت طرح مسئله در بحث 'صلب محارب'، وجوب تقدیم غسل و کفن و عدم وجوب آن است، و لذا حکم مسئله تجهیز محارب با توجه به صور صلب محارب، فرق میکند. صور صلب محارب عبارت است از:
1 - صلب محارب بعد از قتل او است. در این باره دو قول است.
الف: وجوب تقدیم غسل و کفن محارب. این قول از ظاهر کلام علامه در 'قواعد' [۲] و محقق در 'شرایع' [۳] و 'مختصر النافع' [۴] قابل استفاده است. بر اساس این قول، قبل از آن که محارب را به دار آویزند، به او دستور داده می‌شود غسل کرده و کفن بپوشد.
دلیل مطلب، عموم امر به غسل کسی است که تصمیم بر کشتن او گرفته شده است [۵] .
ب: عدم وجوب تقدیم غسل و کفن محارب که قول شیخ طوسی در 'مبسوط' است. ایشان در بیان کیفیّت صلب، مینویسد: ابتدا گردن محارب زده می‌شود و سپس سه روز به دار آویخته می‌شود و بعد از سه روز، از دار مجازات پائین آورده شده و غسل و کفن می‌شود و بر او نماز میت خوانده می‌شود [۶] .
از تردید بعضی از فقها درباره اصل مسئله، امکان استناد حکم مذکور (عدم وجوب تقدیم غسل و کفن) به آن بعض هم می‌رود، چرا که غالبا طرح مسئله را به این صورت بیان کردهاند که اگر محارب به صورت مرده به 'صلب' کشیده شده یا درحال صلب بمیرد، بعد از سه روز پائین آورده شده و پس از غسل، کفن، تحنیط (حنوط کردن) و نماز میت، دفن کرده می‌شود [۷] .
2 - صلب محارب در حال حیات اوست. در این باره نیز دو قول است:
الف - قول فقهای شیعه که معتقدند بعد از سه روز، پائین آورده می‌شود، اگر درحال 'صلب' مرده باشد پس از غسل، کفن،
حنوط و نماز میّت، به خاک سپرده می‌شود [۸] .
ب: قول بعضی از اهل سنّت که معتقدند چنین شخصی نه باید غسل داده شده و نه بر او نماز میّت خوانده شود [۹].
پانوشت
- ↑ المبسوط فی فقه الامامیة جلد 8 : صفحه 48
- ↑ سلسلة الینابیع الفقهیة جلد 23 : صفحه 432
- ↑ شرایع الاسلام فی مسائل الحلال و الحرام جلد 4 : صفحه 182
- ↑ سلسلة الینابیع الفقهیة جلد 23 : صفحه 371
- ↑ مسالک الافهام الی تنقیح شرائع الاسلام جلد 15 : صفحه 18
- ↑ المبسوط فی فقه الامامیة جلد 8 : صفحه 48
- ↑ الروضة البهیة فی شرح اللمعة الدمشقیة جلد 9 : صفحه 302
- ↑ المبسوط فی فقه الامامیة جلد 8 : صفحه 48
- ↑ ریاض المسائل جلد 10 : صفحه 214
منابع
- ریاض المسائل جلد 10 : صفحه 214
- ریاض المسائل جلد 10 : صفحه 213
- سلسلة الینابیع الفقهیة جلد 23 جزء 371 : صفحه 432
- شرایع الاسلام فی مسائل الحلال و الحرام جلد 4 : صفحه 182
- جواهرالکلام فی شرح الشرایع الاسلام جلد 41 : صفحه 591
- جواهرالکلام فی شرح الشرایع الاسلام جلد 41 : صفحه 590
- مبانی تکملة المنهاج جلد 1 : صفحه 222
- تحریرالوسیله جلد 2 : صفحه 493
- الروضة البهیة فی شرح اللمعة الدمشقیة جلد 9 : صفحه 302
- مهذب الاحکام جلد 28 : صفحه 127
- مسالک الافهام الی تنقیح شرائع الاسلام جلد 15 : صفحه 17
اصطلاح‌نامه
اعم
اخص
وابسته
منابع
- الروضة البهیة فی شرح اللمعة الدمشقیة جلد 9 : صفحه 302
- المبسوط فی فقه الامامیة جلد 8 : صفحه 48
- تحریرالوسیله جلد 2 : صفحه 493
- جواهرالکلام فی شرح الشرایع الاسلام جلد 41 : صفحه 590، 591
- جواهرالکلام فی شرح الشرایع الاسلام جلد 8 : صفحه 48
- ریاض المسائل جلد 10 : صفحه 213، 214
- سلسلة الینابیع الفقهیة جلد 23 : صفحه 371، 432
- شرایع الاسلام فی مسائل الحلال و الحرام جلد 4 : صفحه 182
- مبانی تکملة المنهاج جلد 1 : صفحه 222
- مسالک الافهام الی تنقیح شرائع الاسلام جلد 15 : صفحه 17، 18
- مهذب الاحکام جلد 28 : صفحه 127