اسب ( فقه )
از دانشنامه علوم اسلامی
بر روی "◄" کلیک کنید)
توضیح مفهومی
اسب
اسب: چارپایی معروف.
از آن در باب‌های طهارت، صلات، زکات، جهاد، سبق و رمایه و اطعمه و اشربه سخن گفته شده است.
طهارت: ادرار و سرگین اسب پاک است. 1
صلات: خواندن نماز در اصطبل اسب مکروه است. 2
زکات: دادن زکات (--» زکات) مادیان در صورت چرنده بودن در طول سال در چراگاه طبیعی و سپری شدن یک سال از زمان مالکیّت آن، مستحب است، و مقدار آن، دو دینار (--» دینار) برای هر رأس اسب تازی و یک دینار برای اسب غیر تازی است. 3
جهاد: به قول مشهور، در تقسیم غنائم جنگی، باید به اسب سوار یا کسی که همراه اسبش به جهاد آمده است، دو سهم و به پیاده، یک سهم داد. قول مقابل مشهور، دادن سه سهم به اسب سوار است. 4
اگر کسی در جهاد چند اسب آورده باشد، تنها برای دو اسب، سهم منظور می‌شود. 5 در ثبوت این امتیاز برای اسبان پیر، لاغر و ناتوان که در نبرد با دشمن به کار گرفته نمی‌شوند، اختلاف است 6؛ اما اسبی که برای جنگ به کرایه یا عاریه گرفته شده، از این امتیاز برخوردار است و سهم آن به سوار کارش داده می‌شود. 7 البته به اسبی که به طور غصبی و بدون آن که صاحبش حاضر باشد، به جبهه آورده شده سهمی تعلّق نمی‌گیرد. 8
سبق و رمایه: مسابقه اسب دوانی از جمله مسابقاتی است که در شرع مقدّس حتی به صورت شرط بندی، مشروع دانسته شده است (--» اسب دوانی) .
اطعمه و اشربه: اسب، حیوانی پاک و حلال گوشت است؛ هر چند خوردن گوشت 9 و به قول مشهور، شیر و نیم خورده آن (--» سؤر) کراهت دارد. 10
1 - جواهر کلام 6 85.
2 - 8 393.
3 - 15 74 و 292.
4 - 21 201.
5 - 202.
6 - 205.
7 - 208.
8 - 206.
9 - 36 265.
10 - 394 - 395 و 1 38.
منابع
- فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (ع) جلد 1 : صفحه 375
اصطلاح‌نامه
مترادفات
از واژه «اسب ( فقه )» بجای واژه‌های زیر استفاده کنید:
اعم
اخص
- اسب اجارهای، اسب جنگجو، اسب ماده، اسب مسابقه، جنیب
- به لحاظ اصالت:
- اسب عربی، اسب غیر عربی، اسب نجیب
- به لحاظ حالات:
- اسب پیر، اسب صغیر، اسب گزنده، اسب لاغر
وابسته
- اجاره اسب، ادرار اسب، بیع اسب به اسب، زکات اسب، سهم غنیمت اسب سوار، طهارت آب چاه از اسب، گوشت اسب، مدفوع اسب، مرزبانی به اسب، مسابقه اسب دوانی، نیم خورده مکروه گوشت
نمایه‌های موضوعی
جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).
برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه اسب ( فقه ) به زیرصفحه اسب ( فقه )/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.
منابع
- الجامع للشرائع : صفحه 381
- الحدائق الناضرة فی احکام العترة الطاهرة جلد 22 : صفحه 363، 366
- الخلاف جلد 6 : صفحه 79
- الدرالمنضود فی معرفة صیغ النیات و الایقاعات و العقود : صفحه 259
- الروضة البهیة فی شرح اللمعة الدمشقیة جلد 4 : صفحه 421
- الروضة البهیة فی شرح اللمعة الدمشقیة جلد 7 : صفحه 268
- الفقه جلد 76 : صفحه 53
- المباحث الفقهیة فی شرح الروضة البهیة جلد 16 : صفحه 7
- المقنع : صفحه 418
- الموسوعة الفقهیة (الکویتیة) جلد 20 : صفحه 191
- تبصرة المتعلمین : صفحه 135
- تحریرالوسیله جلد 2 : صفحه 156
- ترجمه شرایع الاسلام جلد 1-2 : صفحه 373
- جامع المقاصد فی شرح القواعد جلد 8 : صفحه 323، 325
- جواهرالکلام فی شرح الشرایع الاسلام جلد 28 : صفحه 213، 218
- جواهرالکلام فی شرح الشرایع الاسلام جلد 36 : صفحه 265
- سلسلة الینابیع الفقهیة جلد 21 : صفحه 10، 37، 117
- سلسلة الینابیع الفقهیة جلد 9 : صفحه 300، 305، 323، 327
- شرایع الاسلام فی مسائل الحلال و الحرام جلد 2 : صفحه 236
- غنیة النزوع : صفحه 401
- فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (ع) جلد 1 : صفحه 375
- فقه الامام جعفرالصادق جلد 4 : صفحه 233
- فقه السنة جلد 3 : صفحه 371
- قواعدالاحکام جلد 2 : صفحه 373
- کتاب الام جلد 2 : صفحه 275
- کتاب السرائرالحاوی لتحریرالفتاوی جلد 3 : صفحه 147
- مجمع الفائدة و البرهان جلد 10 : صفحه 163
- مجمع الفائدة و البرهان جلد 11 : صفحه 159، 160
- مختصرنافع : صفحه 207
- مسالک الافهام الی تنقیح شرائع الاسلام جلد 12 : صفحه 23
- مسالک الافهام الی تنقیح شرائع الاسلام جلد 6 : صفحه 86
- مهذب الاحکام جلد 21 : صفحه 282