مفسّران قرن سوم
از دانشنامه علوم اسلامی
توضیح مفهومی
مفسّران قرن سوم : مفسّران شیعه و اهل‌سنّت در قرن سوم هجری قمری
اسامی عده‌ای از مفسّران شیعی قرن سوم هجری به این شرح است:
1. اسماعیل سکونی (زنده تا 203 ق) از راویان احادیث امام صادق (ع) که کتب فراوانی از جمله کتاب ~ثواب القرآن~ به وی نسبت داده شده است.
2. یونس بن عبدالرحمان اسدی (م 208 ق) فردی موثق و جلیل‌القدر و از اصحاب خاص امام هفتم و هشتم علیهما السلام.
3. یحیی بن زیاد أقطع بن عبدالله بن مروان دیلمی معروف به فرّاء (م 208 ق) . وی همراه حسین بن علی بن حسین مثلث در فاجعه فخ حضور داشت و دستش قطع شد؛ از این رو، وی را اقطع گفته‌اند.
4. حافظ عبدالرزاق همام نافع حمیری یمنی صنعانی (م 211 ق) که شیخ طوسی او را در شمار اصحاب و یاران امام صادق (ع) آورده است؛
5. ابواسحاق ثقفی، از زعمای شیعه در کوفه که ابتدا زیدی بود و سپس به مذهب امامیه هدایت شد.
6. ابن‌دکین شیعی (شهادت 219 ق) از استادان مسلم و بخاری.
7. ابن‌فضال کبیر (م 224 ق) که ابتدا فطحی مذهب بود؛ ولی بعد توبه کرد و به امامیه گرایید.
8. فضل بن شاذان نیشابوری (م 260 ق) از فقها و متکلمان و دارای عظمت و شأنی ویژه نزد امامیه است. از او تألیفاتی فراوان برجا مانده است که تعداد آن‌ها به 180 جلد می‌رسد.
9. احمد بن محمد بن خالد برقی (م 274 یا280 ق) . نجاشی 93 جلد از کتب وی را در ~المحاسن~ نقل کرده است.
10. ابو محمد سهل بن عبدالله شوشتری (م 273 یا 283 ق) که قبر وی در شوشتر زیارتگاه است.
اما از مفسّران اهل‌سنّت در این قرن می‌توان به عبدالرزاق بن همام صنعانی (م 211 ق) صاحب ~تفسیرالقرآن~، قاسم بن خلیل (م 234 ق) صاحب ~تفسیرالقرآن~، و هود بن مُحَکّم هُوّاری (م 280ق) صاحب تفسیر ~کتاب‌الله‌العزیز~ از فرقه خوارج، اشاره کرد.
نیز ر.ک:تفاسیر قرن سوم قمری.
منابع
- مفسران شیعه : صفحه 71
- دائرة المعارف تشیع : صفحه 483
- طبقات مفسران شیعه جلد 1 : صفحه (451-455)
- مبانی و روشهای تفسیر قرآن : صفحه 60
- تاریخ تفسیر قرآن کریم : صفحه (59-61)
اصطلاح‌نامه
اعم
نمایه‌های موضوعی
جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).
برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه مفسّران قرن سوم به زیرصفحه مفسّران قرن سوم/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.