اختلاف قرائات در حروف
از دانشنامه علوم اسلامی
توضیح مفهومی
اختلاف قرائات در حروف : اختلاف در قرائت ناشی از اختلاف در حروف کلمه
اختلاف در حروف سه گونه است:
أ. اختلاف در حروف کلمه که معنا را دچار تغییر می‌کند، ولی صورت و شکل کلمه محفوظ می‌ماند؛ مانند: «ننشزها» در «… وَانظُرْ إِلَی العِظَامِ کَیْفَ نُنشِزُهَا…» (بقره// 259) که هم «ننشزها» و هم «ننشرها» قرائت شده است. به اعتقاد زرکشی، در صورت صحت روایت و معنا، منعی در قرائت به این وجوه نیست، زیرا از نظر ظاهری، مخالفتی با مصحف ندارد.
ب. اختلاف در حروف که در صورت و شکل کلمه تغییری پدید می‌آورد، ولی معنای کلمه محفوظ می‌ماند؛ مانند: «العهن المنفوش» در آیه: «وَتَکُونُ الْجِبَالُ کَالْعِهْنِ الْمَنفُوشِ» (قارعه// 5) که به صورت «کالصوف المنفوش» نیز قرائت شده است.
ج. اختلاف در حروف که سبب تغییر در معنا و شکل می‌شود؛ مانند: کلمه «طلح» در: «وَطَلْحٍ مَّنضُودٍ» (واقعه// 29) که «طلع» نیز قرائت شده است.
زرکشی موارد قسم دوم را- در صورت صحت روایت- هر چند صحیح می‌داند اما به دلیل غیر متواتر بودن و مخالفت با رسم مصحف، استفاده از آن را در قرائت جایز نمی‌داند، و در موارد قسم سوم این نکته را هم اضافه می‌کند که به لحاظ معنایی اگر با قرائت فعلی مصحف در تضاد باشد، علاوه بر عدم جواز قرائت، صحت آن هم منتفی خواهد بود.
منابع
- البرهان فی علوم القرآن (با حاشیه) جلد 1 : صفحه (334-335)
- تاریخ قراءات قرآن کریم : صفحه 114
- التمهید فی علوم القرآن جلد 2 : صفحه 104
اصطلاح‌نامه
اعم
نمایه‌های موضوعی
جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).
برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه اختلاف قرائات در حروف به زیرصفحه اختلاف قرائات در حروف/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.