تشبیه مفرد

توضیح مفهومی

تشبیه مفرد : تشبیه دارای وجه ‌شبه بسیط

تشبیه به اعتبار نحوه انتزاع وجه‌ شبه، بر دو قسم است: 1. تشبیه مفرد؛ 2. تشبیه مرکب.

«تشبیه مفرد» آن است که وجه‌شبه آن بسیط باشد. سیوطی در ~الاتقان~ تشبیه را به اعتبار وجه ‌شبه بر دو قسم «مفرد» و «مرکب» تقسیم و مرکب را تعریف کرده، برای آن مثال آورده است؛ ولی مفرد را- شاید به دلیل وضوحش- تعریف نکرده است.

برخی تشبیه را به اعتبار مفرد یا مرکب بودن مشبّه و مشبهٌ‌به، به چهار قسم ذیل تقسیم کرده‌اند:

1. تشبیه مفرد به مفرد؛ 2. تشبیه مفرد به مرکب؛ 3. تشبیه مرکب به مفرد؛ 4. تشبیه مرکب به مرکب.

هر کدام از این چهار صورت به اعتبار مفرد و مرکب بودن وجه‌شبه نیز بر دو قسم است، که در مجموع هشت صورت پدید می‌آید؛ برای مثال به دو قسم از آن‌ها اشاره می‌شود:

مثال تشبیه مفرد به مفرد با وجه ‌شبه بسیط: «وَجَعَلْنَا اللَّیْلَ لِبَاسًا» (نبأ// 10) .

مثال تشبیه مفرد به مرکب با وجه ‌شبه مرکب: «مَثَلُ نُورِهِ کَمِشْکَاةٍ فِیهَا مِصْبَاحٌ الْمِصْبَاحُ فِی زُجَاجَةٍ الزُّجَاجَةُ کَأَنَّهَا کَوْکَبٌ دُرِّیٌّ» (نور// 35) .

نیز ر.ک:تشبیه مرکب.

منابع

1. البرهان فی علوم القرآن (با حاشیه) جلد 3 : صفحه 422
2. الاتقان فی علوم القرآن جلد 3 : صفحه 144
3. مباحث فی علوم القرآن : صفحه 322
4. موسوعة الامثال القرآنیة جلد 2 : صفحه 445

اصطلاح‌نامه

اعم

تشبیهات قرآن

وابسته

تشبیه مرکب

نمایه‌های موضوعی

جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).

برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه تشبیه مفرد به زیرصفحه تشبیه مفرد/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.

منابع

• اسباب النزول جلد 3 : صفحه 479
• الاتقان فی علوم القرآن جلد 3 : صفحه 144
• الاعلام, قاموس التراجم لأشهر الرجال و النساءمن العرب و المستعربین و المستشرقین : صفحه 275
• البرهان فی علوم القرآن (با حاشیه) جلد 3 : صفحه 422
• البرهان فی علوم القرآن جلد 3 : صفحه 479
• مباحث فی علوم القرآن : صفحه 322
• موسوعة الامثال القرآنیة جلد 2 : صفحه 445