تشبیه جمع
از دانشنامه علوم اسلامی
توضیح مفهومی
تشبیه جمع : تشبیه دارای مشبّهٌ‌به متعدد و مشبّه واحد
تشبیه به اعتبار تعدد مشبّه و مشبّهٌ‌به چهار گونه است که یکی از آن‌ها «تشبیه جمع» است که برخلاف تشبیه تسویه، مشبهٌ‌به متعدد و مشبه واحد است، و چون در این تشبیه چندین مشبهٌ‌به جمع شده است، به آن «تشبیه جمع» می‌گویند؛ مانند شعر بحتری:
- بات ندیماً لی حتی الصباح اغید مجدول مکان الوشاح*
- کـانما یبسم عــن لؤلؤ منضـدة او بـرد او اقاح*
در این شعر، دندان‌های پیشین محبوب شاعر به سه چیز (لؤلؤ، برد، و اقاح) تشبیه شده است.
منابع
- اسالیب البیان فی القرآن : صفحه 288