مجمل عرضی
از دانشنامه علوم اسلامی
توضیح مفهومی
مجمل عرضی : لفظ دارای اجمال ناشی از عوامل بیرونی
مجمل عرضی، از اقسام مجمل حقیقی و مقابل مجمل ذاتی بوده و به لفظی گفته می‌شود که فی نفسه ـ بدون دخالت عامل خارجی ـ در عرف و لغت معنای روشنی دارد و اجمال آن از عوامل خارجی ناشی می‌شود، مانند: کلمه ' مختار ' که مشترک لفظی میان اسم فاعل و اسم مفعول است، گرچه قبل از اعلال اجمالی ندارد، اما پس از اعلال مجمل می‌گردد، و یا مثل لفظ عامی که به وسیله مخصص مجهولی، تخصیص زده شود، مانند: ' اکرم العلماء الا بعضهم '؛ در این جا ' العلماء ' که عام است معنای روشنی نزد اهل عرف و لغت دانان دارد، اما چون با مخصص مجملی مانند ' بعضهم ' تخصیص خورده و معنای ' بعض ' روشن نیست، اجمال مخصص به عام سرایت می‌کند و آن را نیز مجمل می‌نماید.
منابع
- بحوث فی علم الاصول جلد 3 : صفحه 444
- المعجم الاصولی : صفحه 48
- انوار الاصول جلد 2 : صفحه 219
- فرهنگ نامه اصول فقه
اصطلاح‌نامه
مترادفات
از واژه «مجمل عرضی» بجای واژه‌های زیر استفاده کنید:
اعم
وابسته
نمایه‌های موضوعی
جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).
برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه مجمل عرضی به زیرصفحه مجمل عرضی/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.