عملکردها

حصر حکم

از دانشنامه علوم اسلامی

نسخهٔ تاریخ ‏۱۷ مهٔ ۲۰۱۶، ساعت ۱۲:۴۵ توسط Hashemi (بحث | مشارکت‌ها) (۱ نسخه واردشده)
(تفاوت) → نسخهٔ قدیمی‌تر | نمایش نسخهٔ فعلی (تفاوت) | نسخهٔ جدیدتر ← (تفاوت)

توضیح مفهومی

حصر حکم : اختصاص حکم به موضوعی معیّن و سلب آن از سایر اشیا

حصر از یک نظر بر دو قسم است: 1. حصر حکم؛ 2. حصر موضوع.

هر گاه حصر در کلام به حکم برگردد، حصر حکم نامیده می‌شود. در مثال ' ما جائنی القوم الا زیدا ' حکم مجیء فقط برای زید اثبات و از غیر او نفی شده است.

در کتاب ' فوائد الاصول ' آمده است:

' ولا اشکال فی ان مثل (الّا) یفید حصر الحکم فی المستثنی منه و اخراج المستثنی عنه بعد الاسناد ' [۱] .

مرحوم ' محقق نائینی ' معتقد است بحث ازمفهوم داشتن و یا مفهوم نداشتن حصر، به این برمی گردد که آیا حصر، حصر حکم است و یا حصر موضوع. وی در این باره می‌گوید:

' الفصل الرابع: فی مفهوم الحصر. لایخفی ان النزاع فیه ایضا یرجع الی ان الحصر حصر للحکم او للموضوع ' [۲].

پانوشت

  1. فوائد الاصول جلد 2,1 : صفحه 505
  2. فوائد الاصول جلد 2,1 : صفحه 505
  1. فرهنگ نامه اصول فقه

اصطلاح‌نامه

اعم

حصر ( اصول فقه )

وابسته

حصر موضوع

منابع

  • فوائد الاصول جلد 1 : صفحه 505
  • فوائد الاصول جلد 1,2 : صفحه 505
  • فوائد الاصول جلد 2,1 : صفحه 505