عملکردها

تفاوت میان نسخه‌های «تفسیر خوارج»

از دانشنامه علوم اسلامی

 
جز (۱ نسخه واردشده)
 
(بدون تفاوت)

نسخهٔ کنونی تا ‏۱۷ مهٔ ۲۰۱۶، ساعت ۲۲:۲۱

توضیح مفهومی

تفسیر خوارج : تفسیر بر اساس عقاید فرقه خوارج

کلمه 'خوارج' جمع و از ریشه 'خروج' به معنای بیرون شدن، قیام کردن، سرکشی و طغیان، و از نظر اصطلاح تاریخی نام فرقه‌ای باطل است که بر امام علی (ع) شوریدند و از فرمان حضرت سرپیچی کردند. وجه تسمیه آن‌ها به این نام همین امر است.

خوارج اعتقادات خاصی دارند؛ از آن جمله:

1. نفی لزوم امامت؛ 2. اعتقاد به کفر کسی که گناهان کبیره انجام می‌دهد؛ 3. وجوب بدون قید و شرط امر به معروف و نهی از منکر.

خوارج مردمانی متعصب، تنگ‌نظر، کوته‌بین، مقدس‌نما، خشن، مستبد، عجول و شتابزده بودند. اینان تحت تأثیر این خصلت‌های ناپسند و با پیش‌داوری‌های فرقه‌ای قرآن را تفسیر کرده‌اند؛ مثلاً چون به نفی حکومت و امامت معتقد بودند، آیه: «إِنِ الْحُکْمُ إِلاَّ لِلّهِ» (انعام // 57) را بر اساس رأی شخصی خود چنین تفسیر کردند که 'حکومت مختص خداوند است'.

و همچنین مرتکب گناهان‌کبیره را کافر می‌دانند. در باره آیه 97 سوره آل‌عمران گفته‌اند: تارک حج کافر است، و در باره آیه 87 سوره یوسف نیز گفته‌اند: فاسق که از رحمت خدا مأیوس است، کافر است.

جمود خوارج و اکتفا به ظواهر آیات قرآن‌کریم به حدی بود که به احادیث نبوی که برخی از آنان ناسخ یا مخصص برخی عمومات قرآنی هستند، التفاتی نداشتند و مبنای کار خویش را حدیثی از پیامبر (ص) معرفی می‌کردند که پیامبر (ص) امر کرده‌اند روایات ایشان به قرآن عرضه و آن‌چه با قرآن مغایرت دارد کنار گذاشته شود.

نیز ر.ک:تفاسیر خوارج، مفسران خوارج.

منابع

  1. تاریخ تفسیر قرآن کریم : صفحه (210-227)
  2. مذاهب التفسیرالاسلامی : صفحه 287
  3. التفسیر و المفسرون : صفحه (324-364)
  4. المفسرون حیاتهم و منهجهم : صفحه (350-351)

اصطلاح‌نامه

اعم

تفسیر قرآن ( علوم قرآنی )

وابسته

تفاسیر خوارج، روش تفسیری خوارج، مفسّران خوارج

منابع

  • التفسیر و المفسرون : صفحه (324-364)
  • المفسرون حیاتهم و منهجهم : صفحه (350-351)
  • برهان روشن (البرهان علی عدم تحریف القرآن) : صفحه 210
  • تاریخ القرآن : صفحه 63
  • تاریخ تفسیر قرآن کریم : صفحه (210-227)
  • مجله پژوهشهای قرآنی جلد 9 : صفحه 407
  • مذاهب التفسیرالاسلامی : صفحه 287