تذییل

توضیح مفهومی

تذییل : ذکر جمله مستقل در ادامه کلامی تام، به‌منظور تقریر و تکمیل آن؛ از فنون بلاغت

یکی از اسلوب‌های بلاغی و بدیعی قرآن که از انواع «اطناب به زیاده» شمرده شده «تذییل» است. «تذییل» مصدر باب تفعیل از ریشه «ذیل» به معنای چیزی را ذیل چیز دیگر قراردادن، و در اصطلاح به این معنا است که پس از اتمام کلام، جمله‌ای مستقل به معنای همان کلام اول آورده شود تا منطوق یا مفهوم کلام، محقق شود و برای کسی که معنا را فهمیده است تقریر و تکمیل، و برای کسی که نفهمیده، آشکار و روشن شود؛ مانند:

1. «ذَلِکَ جَزَیْنَاهُم بِمَا کَفَرُوا وَهَلْ نُجَازِی إِلَّا الْکَفُورَ»؛ «این (عقوبت) را به (سزای) آنکه کفران کردند به آنان جزا دادیم و آیا جز ناسپاس را به مجازات می‏رسانیم» (سبأ// 17) .

2. «وَقُلْ جَاء الْحَقُّ وَزَهَقَ الْبَاطِلُ إِنَّ الْبَاطِلَ کَانَ زَهُوقًا»؛ «و بگو حق آمد و باطل نابود شد آری باطل همواره نابودشدنی است» (اسراء// 81).

منابع

1. البرهان فی علوم القرآن (با حاشیه) جلد 3 : صفحه 68
2. الاتقان فی علوم القرآن جلد 3 : صفحه 284
3. الاتقان فی علوم القرآن جلد 3 : صفحه 250
4. اعجاز القرآن : صفحه 102
5. محیط المحیط قاموس مطول للغة العربیة : صفحه 315

اصطلاح‌نامه

اعم

اسلوب بدیعی قرآن ( علوم قرآنی )

نمایه‌های موضوعی

جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).

برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه تذییل به زیرصفحه تذییل/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.

منابع

• آموزش علوم قرآن جلد 3 : صفحه 250، 284
• اسباب النزول جلد 3 : صفحه 76
• اعجاز القرآن : صفحه 102، 103
• الاتقان فی علوم القرآن جلد 3 : صفحه 250، 284
• البرهان فی علوم القرآن (با حاشیه) جلد 3 : صفحه 68
• البرهان فی علوم القرآن جلد 3 : صفحه 76
• التمهید فی علوم القرآن جلد 5 : صفحه 576
• محیط المحیط قاموس مطول للغة العربیة : صفحه 315