آیات مقیّد

توضیح مفهومی

آیات مقیّد : آیات دالّ بر یک حقیقت همراه یک قید

مقید لفظی است که معنای آن قابلیت شیوع و ارسال دارد، امّا به واسطه آمدن قیدی، دایره شمول آن محدود گردیده است و با همان قید بر مقصود متکلم دلالت می‌کند. 'آیات مقید' آیات مشتمل بر لفظی هستند که با قیدی بر یک حقیقت دلالت می‌کند.

آیات مقید در قرآن فراوانند؛ برخی از آن‌ها عبارتند از:

1. آیه 4 سوره مجادله: «فَمَن لَّمْ یَجِدْ فَصِیَامُ شَهْرَیْنِ مُتَتَابِعَیْنِ مِن قَبْلِ أَن یَتَمَاسَّا»؛ «و آن کس که (بر آزادکردن بنده) دسترسی ندارد باید پیش از تماس (با زن خود) دو ماه پیاپی روزه بدارد». در این آیه، دو ماه روزه گرفتن (صیام شهرین) به تتابع (متتابعین) مقید شده است؛ یعنی کفاره ظهار جز با روزه گرفتن در دو ماه پیاپی، ادا نمی‌گردد.

2. آیه 92 سوره نساء: «... وَمَن قَتَلَ مُؤْمِنًا خَطَئًا فَتَحْرِیرُ رَقَبَةٍ مُّؤْمِنَةٍ…»؛ «و هر کس مؤمنی را به اشتباه کشت باید بنده مؤمنی را آزاد کند». در این آیه 'رقبه' به 'مؤمنه' مقید شده است؛ یعنی باید برده مؤمن آزاد شود، و آزادی هر برده‌ای کافی نیست.

3. آیه 2 سوره طلاق: «وَأَشْهِدُوا ذَوَیْ عَدْلٍ مِّنکُمْ»؛ «و دو تن (مرد) عادل را از میان خود گواه گیرید». در این آیه، شهادت شهود بر طلاق به 'عدالت' مقید شده است.

نیز ر.ک:آیات مطلق.

منابع

1. الاتقان فی علوم القرآن جلد 3 : صفحه (101-102)

اصطلاح‌نامه

مترادفات

از واژه «آیات مقیّد» بجای واژه‌های زیر استفاده کنید:

آیه مقید

اعم

آیات

وابسته

آیات مطلق، تعلیق حکم بر وصف، مقیّد

نمایه‌های موضوعی

جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).

برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه آیات مقیّد به زیرصفحه آیات مقیّد/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.

منابع

• الاتقان فی علوم القرآن جلد 3 : صفحه (101-102)