آیه نفر ( علوم قرآنی)

توضیح مفهومی

آیه نفر ( علوم قرآنی ) : آیه 122 توبه، در باره لزوم کوچ عده‌ای برای فراگیری احکام دین

به آیه 122 سوره توبه «آیه نفر» می‌گویند: «وَمَا کَانَ الْمُؤْمِنُونَ لِیَنفِرُواْ کَآفَّةً فَلَوْلاَ نَفَرَ مِن کُلِّ فِرْقَةٍ مِّنْهُمْ طَآئِفَةٌ لِّیَتَفَقَّهُواْ فِی الدِّینِ وَلِیُنذِرُواْ قَوْمَهُمْ إِذَا رَجَعُواْ إِلَیْهِمْ لَعَلَّهُمْ یَحْذَرُونَ»؛ «و شایسته نیست مؤمنان همگی (برای جهاد) کوچ کنند پس چرا از هر فرقه‏ای از آنان دسته‏ای کوچ نمی‏کنند تا (دسته‏ای بمانند و) در دین آگاهی پیدا کنند و قوم خود را وقتی به سوی آنان بازگشتند بیم دهند باشد که آنان (از کیفر الهی) بترسند».

در شأن نزول این آیه آمده است که هنگام رفتن پیامبر (ص) به سوی میدان جهاد، همه مسلمانان به استثنای منافقان و کسانی که عذر داشتند، در خدمتش حرکت می‌کردند؛ اما پس از آن که آیاتی در مذمت منافقان نازل شد (به ویژه پس از نزول آیات در مذمت متخلفان از جهاد در «تبوک») مؤمنان بیش از پیش به شرکت در میدان جهاد تصمیم گرفتند. حتی در سریه‌ها که خود پیامبر (ص) شرکت نمی‌کرد، همگی به میدان می‌رفتند و ایشان را تنها می‌گذاشتند. آیه فوق نازل شد و اعلام کرد در غیر مورد ضرورت، شایسته نیست همه مسلمانان به میدان جنگ بروند؛ بلکه گروهی در مدینه بمانند و معارف و احکام اسلام را از پیامبر (ص) بیاموزند و به دوستان مجاهدشان پس از بازگشت تعلیم دهند.

اصولیون با استناد به این آیه شریفه، اجتهاد و تفقه در دین را واجب کفایی، تقلید در فروع را بر اشخاص عامی واجب، و خبر واحد را دارای حجیت می‌دانند.

منابع

1. تفسیر نمونه جلد 8 : صفحه 189
2. المیزان فی تفسیر القرآن جلد 9 : صفحه (403-404)
3. پژوهشی در تاریخ قرآن کریم : صفحه (98-99)

اصطلاح‌نامه

مترادفات

از واژه «آیه نفر ( علوم قرآنی )» بجای واژه‌های زیر استفاده کنید:

آیه 122 توبه

اعم

اسامی آیات، سوره توبه ( علوم قرآنی )

نمایه‌های موضوعی

جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).

برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه آیه نفر ( علوم قرآنی) به زیرصفحه آیه نفر ( علوم قرآنی)/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.

منابع

• اسباب النزول : صفحه 178
• اصول الفقه جلد 2 : صفحه (75-79)
• الایمان و الکفر فی الکتاب و السنة جلد 1 : صفحه 252
• الفصول الغرویة فی الاصول الفقهیة : صفحه 272
• القرآن الکریم سوره 9 ، آیه 122
• الموجز فی اصول الفقه : صفحه (279-280)
• المیزان فی تفسیر القرآن جلد 9 : صفحه (403-404)
• انوار الاصول جلد 2 : صفحه 446
• ایضاح الکفایة جلد 4 : صفحه (310-323)
• تاریخ تفسیر جلد 1 : صفحه 152
• تحریرالمعالم : صفحه 164
• تفسیر نمونه جلد 8 : صفحه 189
• درر الفوائد : صفحه 389
• دروس فی علم الاصول جلد 2 : صفحه 156
• سیری کامل در اصول فقه جلد 10 : صفحه (495-529)
• فرائد الاصول جلد 1 : صفحه 126
• فوائد الاصول : صفحه 182
• کفایة الاصول : صفحه (342-344)
• لباب النقول فی اسباب النزول : صفحه 114
• مفاتیح الاصول : صفحه 455
• مقالات اصولی : صفحه 31
• منابع اجتهاد (ازدیدگاه مذاهب اسلامی) : صفحه 108
• منتهی الدرایة فی توضیح الکفایة جلد 4 : صفحه 465
• نیل الخیرات فی القراءات العشرة جلد 9 : صفحه (403-404)، (404-403)
• پژوهشی در تاریخ قرآن کریم : صفحه (98-99)، (99-98)