عملکردها

تفاوت میان نسخه‌های «مفهوم مکان ( اصول فقه )»

از دانشنامه علوم اسلامی

 
جز (۱ نسخه واردشده)
 
(بدون تفاوت)

نسخهٔ کنونی تا ‏۱۷ مهٔ ۲۰۱۶، ساعت ۱۳:۳۸

توضیح مفهومی

مفهوم مکان ( اصول فقه ) : بحث از انتفای حکم مقیّد به مکان معین در غیر آن مکان

مفهوم مکان، از اقسام مفهوم مخالف و به معنای نفی طبیعی حکم از موضوع، در خارج از مکان معین شده است، در صورتی که در منطوق کلام، آن حکم برای همان موضوع و در مکان معین شده، اثبات شده باشد، برای مثال، اگر کسی به وکیل خود بگوید: ' بعه فی مکان کذا '؛ این کالا را در فلان شهر یا کشور بفروش ' و او تخلف کرده و آن را در مکان دیگری بفروشد، عقد صحیح نیست.

در کتاب ' الفصول فی الاصول ' آمده است:

' مفهوم الزمان و المکان و هو نفی الحکم عما وقع خارجاً عنهما ' [۱] .

به این ترتیب، مفهوم مکان در جایی است که حکم، بر مکان معلق شده باشد، مانند: ' تصدق فی المسجد ' که اگر مفهوم مخالف داشته باشد، به معنای عدم وجوب تصدق در غیر مسجد است.

در مورد حجیت مفهوم مکان دیدگاه‌ها مختلف است؛ برخی همانند ' شافعی ' و صاحب ' البرهان ' آن را حجت می‌دانند، ولی علمای شیعه، حجیت آن را نپذیرفته‌اند.

در کتاب ' تمهید القواعد ' آمده است:

' مفهوم الزمان و المکان حجة عند جماعة و مردود عند المحققین ' [۲].

پانوشت

  1. الفصول الغرویة فی الاصول الفقهیة : صفحه 157
  2. تمهید القواعد : صفحه 116

منابع

  1. قوانین الاصول جلد 1 : صفحه 192
  2. التمهید فی تخریج الفروع علی الاصول : صفحه 259
  3. فرهنگ نامه اصول فقه

اصطلاح‌نامه

اعم

مفهوم مخالف ( اصول فقه )

منابع

  • التمهید فی تخریج الفروع علی الاصول : صفحه 259
  • الفصول الغرویة فی الاصول الفقهیة : صفحه 157
  • تمهید القواعد : صفحه 116
  • قوانین الاصول جلد 1 : صفحه 192