حقیقت متشرعی

توضیح مفهومی

حقیقت متشرعی : نقل بعضی الفاظ به معنای جدید بعد از عصر پیامبر ' ص '

علمای اصول بر دو مطلب اتفاق دارند: 1ـ الفاظی مثل صلاة، صوم، زکات و حج، قبل از اسلام در معانی لغوی خود، یعنی دعا، امساک، رشد و قصد به کار رفته و حقیقت لغوی داشته است؛ 2ـ این الفاظ به یقین در عصر امام باقر (ع) و امام صادق (ع) و کمی قبل از آن، در معانی جدید، حقیقت شرعی گردیده است؛ یعنی در معانی شرعی به صورت حقیقی استعمال شده است.

اما در این که آیا منشأ نقل از معانی لغوی به معانی شرعی چیست، اختلاف نموده‌اند؛ برخی معتقدند این نقل در عصر رسول خدا (ص) ـ چه با وضع تعیینی و چه با وضع تعینی ـ در طول 23 سال انجام گرفته است؛ یعنی به ثبوت حقیقت شرعی در عصر نبوت اعتقاد دارند.

برخی نیز بر این باورند که این نقل در عصر صحابه و تابعان صورت گرفته است؛ یعنی به حقیقت متشرعی معتقدند. ثمره بحث در الفاظی ظاهر می‌شود که بر زبان نبی اکرم (ص) بدون قرینه جاری شده است، زیرا معتقدین به حقیقت شرعی، این الفاظ را بر معانی شرعی، و معتقدین به حقیقت متشرّعی، آنها را بر معانی لغوی حمل نموده‌اند.

منابع

1. الموجز فی اصول الفقه جلد 1,2 : صفحه 34
2. معالم الدین و ملاذ المجتهدین : صفحه (34-35)
3. مبادی فقه و اصول : صفحه 94
4. فرهنگ نامه اصول فقه

اصطلاح‌نامه

مترادفات

از واژه «حقیقت متشرعی» بجای واژه‌های زیر استفاده کنید:

حقیقت متشرعیه

اعم

حقیقت عرفی خاص

وابسته

حقیقت شرعی، سیره متشرعه، عرف متشرعه

نمایه‌های موضوعی

جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).

برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه حقیقت متشرعی به زیرصفحه حقیقت متشرعی/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.

منابع

• اصول الفقه جلد 1 : صفحه 32، 42
• الحلقة الثالثة فی اسلوبها الثانی جلد 1 : صفحه 209
• الفوائد الحائریة : صفحه 99، 100، 102، 113
• المحصول فی علم الاصول جلد 1 : صفحه 148
• الموجز فی اصول الفقه جلد 1,2 : صفحه 34
• انوار الاصول جلد 1 : صفحه 83
• تسدید الاصول جلد 1 : صفحه 57
• مبادی فقه و اصول : صفحه 94
• معالم الدین و ملاذ المجتهدین : صفحه (34-35)