تفاوت میان نسخه‌های «آب مطلق»
از دانشنامه علوم اسلامی
جز (۱ نسخه واردشده) |
|
(بدون تفاوت)
| |
نسخهٔ کنونی تا ۱۸ مهٔ ۲۰۱۶، ساعت ۱۵:۰۰
توضیح مفهومی
مطلق
آب مطلق: آب بدون اضافه و قید.
آب مطلق در قبال آب مضاف (--» آب مضاف) ، به مایعی گفته می‌شود که عنوان « آب » بدون قید و اضافه بر آن صادق باشد. از این عنوان در باب طهارت سخن گفته شده است.
اقسام: برخی آب مطلق را به سه قسمِ جاری (--» آب جاری) ، محقون (--» راکد) و آب چاه (--» آب چاه) و محقون را به کرّ (--» آب کرّ) و قلیل (--» آب قلیل) تقسیم کرده‌اند. 1 برخی دیگر آن را به پنج قسمِ کرّ، قلیل، جاری، باران (--» آب باران) و چاه تقسیم نموده‌اند. 2 عدّه‌ای نیز برای آب مطلق، شش قسمِ جاری، جوشنده غیر جاری، چاه، باران، کرّ و قلیل 3 ذکر کرده‌اند.
برخی فقیهان از آن جا که فایده و اثری در تکثیر اقسام آب مطلق ندیده‌اند، آن را به اعتبار اعتصام (منفعل نشدن به ملاقات نجاست) و عدم اعتصام به دو قسمِ معتصم و غیر معتصم تقسیم کرده‌اند (--» اِعتصام) . قسم اول شامل آب کرّ و هر آبی می‌شود که از منبع و مادّه برخوردار است مانند آب جاری، چشمه و غیر آن دو، و قسم دوم منحصر به آب قلیل است. 4
سر انجام، برخی دیگر، به اعتبار مادّه داشتن (یعنی داشتن منبع جوشان همچون چشمه یا غیر جوشان همچون منبع آب که آب از آن در لوله‌ها جریان می‌یابد، در صورتی که به قدر کرّ باشد) و مادّه نداشتن، آن را به آب دارای مادّه و آب بدون مادّه تقسیم کرده و آب کرّ قلیل را از اقسام قسم دوم دانسته‌اند. 5
احکام: آب مطلق در صورت عارض نشدن نجاست بر آن، پاک و
پاک کننده یعنی بر طرف کننده حدث (--» حدث) و نجاست است. 6 آب مطلق، اگر معتصم باشد به ملاقات نجاست، نجس نمی‌شود، مگر آن که رنگ، بو یا مزه آن به سبب نجاست تغییر کند و اگر معتصم نباشد (آب قلیل) به قول مشهور به ملاقات نجاست، نجس می‌شود. 7
آب مطلق بر اثر تبخیر از اطلاق خارج نمی‌شود، مگر آن که با چیز دیگر ممزوج و سپس تبخیر گردد. در این صورت اگر عنوان آب مضاف بر آن صدق کند مانند گلاب، مضاف است (--» آب مقطّر) . 8
آب مطلق نجس با اتّصال به آب کرّ یا جاری، پاک می‌شود. همچنین در صورت نجس شدن به سبب تغییر رنگ، بو یا مزه آن به نجاست (--» تغیّر) ، با زوال تغیّر به سبب اتّصال، پاک می‌گردد. در این که علاوه بر اتّصال، امتزاج نیز در حصول پاکی آن شرط است یا خیر، اختلاف می‌باشد. و چنانچه آب مطلق خود، دارای مادّه و منبع باشد، با از بین رفتن تغیّر به سبب اتّصال به مادّه و امتزاج با آب جدید، پاک می‌شود. 9
آبی که مطلق بوده و مضاف شدنش مشکوک است، آب مطلق محسوب می‌شود. آبی که مطلق یا مضاف بودنش و نیز پیشینه آن از حیث اطلاق و اضافه، معلوم نیست، حکم آب مطلق را ندارد 10 (--» آب مشکوک) .
مطلق بودن آب وضو و غسل، از شرایط صحّت آن دو است. 11
1- جواهر الکلام 1 71؛ 105 و 153.
2 - توضیح المسائل مراجع م 15.
3 - العروة الوثقی 1 26.
4 - مهذّب الاحکام 1 123.
5 - منهاج الصالحین (خویی) 1 15.
6 - العروة الوثقی 1 26.
7 - 30 و 34.
8 - 27.
9 - 32 و 43.
10 - توضیح المسائل مراجع م 50؛ 51 و العروة الوثقی 1 28.
11 - العروة الوثقی 1 219 و 3.
منابع
- فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (ع) جلد 1 : صفحه 97
اصطلاح‌نامه
اعم
اخص
وابسته
نمایه‌های موضوعی
جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).
برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه آب مطلق به زیرصفحه آب مطلق/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید. == منابع ==index.php?catid=50
- الدروس الشرعیة فی فقه الامامیة جلد 1 : صفحه 118
- تحریرالوسیله جلد 1 : صفحه 12
- جامع المقاصد فی شرح القواعد جلد 1 : صفحه (108-110)
- جواهرالکلام فی شرح الشرایع الاسلام جلد 1 : صفحه 61
- شرایع الاسلام فی مسائل الحلال و الحرام جلد 1 : صفحه 12
- فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (ع) جلد 1 : صفحه (97-98)
- فرهنگ معارف اسلامی جلد 1 : صفحه 7
- فقه الامام جعفرالصادق جلد 1 : صفحه 9
- قواعدالاحکام جلد 1 : صفحه 182
- کشف الرموز فی شرح المختصر النافع جلد 1 : صفحه 45
- مجمع الفائدة و البرهان جلد 1 : صفحه 249
- مفتاح الکرامة فی شرح قواعد العلامة جلد 1 : صفحه 103