نمایش مبدأ برای چرک ( وسخ )

{{درختواره}}
== توضیح مفهومی ==

چرک: مایع سفید یا زرد رنگ بر آمده از زخم یا دمل/ جرم تیره رنگ و معمولاً چربِ نشسته بر بدن، لباس و مانند آن.

از آن به مناسبت در بابهای طهارت، صلات، حج، نکاح و اطعمه و اشربه سخن گفته‏اند.

چرک برآمده از زخم در صورتی که آلوده به خون نباشد پاک است. 1 خون ناشی از زخم بدن قبل از بهبود زخم در نماز مَعفُوّ است. همچنین چرک آن، حتّی در صورت آلودگی به خون2) ر خون (.

چرک برآمده از بدن بر اثر کیسه کشیدن در حمّام و مانند آن پاک است. 3 البتّه چرک بدن کافر به تبعیّت از بدن او نجس است که با اسلام آوردن وی، بدن و نیز چرک آن پاک می‏گردد. 4

چرک بدن اگر جزء بدن به شمار رود - مانند چرکهایی که با کیسه کشیدن و مانند آن از پوست جدا می‏شود - مانع وضو و غسل نیست و ازاله آن واجب نخواهد بود؛ امّا اگر عرفاً جزء بدن به شمار نرود در صورتی که مانع رسیدن آب شود، ازاله آن لازم است. 5

بنابر قول مشهور، ازاله کثافت زیر ناخن میّت با خلال مکروه است. 6 برخی قدما حکم به عدم جواز آن کرده‏اند. 7

کثافت زیر ناخن دو حالت دارد. اگر محلّ آن از باطن محسوب گردد - مانند موردی که ناخن در حدّ متعارف باشد نه بلندتر - ازاله آن واجب نیست؛ لیکن اگر از ظاهر شمرده شود و کثافت، مانع رسیدن آب به زیر آن باشد، در وجوب ازاله آن مطلقا یا عدم وجوب مطلقا8 و یا وجوب، تنها در صورتی که کثافت بیش از حدّ متعارف باشد، اختلاف است. قول اوّل به مشهور نسبت داده شده است. 9

________________________________________

175



گروهی قائل به قول سوم شده‏اند. 10 برخی قائلان به وجوب ازاله تصریح کرده‏اند با داشتن مشقّت یا عسر و حرج، ازاله واجب نیست. 11

پوشیدن لباس چرکین بویژه هنگام نماز12 و احرام مکروه است؛ لیکن در صورت چرکین شدن لباس احرام، شستن آن در حال احرام کراهت دارد. 13 حمّام کردن و زدودن چرک بدن بویژه قبل از احرام مستحب است14) ر حمّام (.

از نفقه واجب زن بر شوهر، فراهم کردن لوازم نظافت و بر طرف کننده چرک بدن، مانند صابون است. 15 بر زن واجب است از آنچه موجب ناخوشایندی شوهر می‏شود، مانند خوردن پیاز و سیر و آلودگی لباس و بدن به چرک و کثافات، اجتناب کند؛ چنان که شوهر می‏تواند همسر خود را به اجتناب از آنها وادار نماید. 16

چرک و کثافتهای بدن و زخم از خبائث به شمار می‏روند و خوردن آنها حرام است. 17

1. جواهر الکلام 2 84 /6. العروة الوثقی 3 204 - 202 /1. منتهی المطلب 4 209 /3. العروة الوثقی 361. 5 271 /1؛ التنقیح) الطهارة (6 117 - 116 /4. الحدائق الناضرة 7 468 /3. الخلاف 8 695 /1. مصباح المنهاج 285 - 284 /2؛ منهاج المؤمنین 9 68 /1. الحدائق الناضرة 250 /2؛ مستمسک العروة 354 - 353 /2؛ هدایة العباد) گلپایگانی (24 /1؛ وسیلة النجاة/ 10 23. ریاض‏المسائل 256 /1؛ جواهرالکلام 291 /2؛ العروة الوثقی 11 359 /1. تذکرة الفقهاء 161 - 160 /1؛ جواهر الکلام 12 291 /2. العروة الوثقی 13 360 /2. جواهر الکلام 15 175. 14 428 - 427 /18. قواعد الاحکام 16 106 /3. الأقطاب‏الفقهیة/ 138؛ جواهرالکلام 17 148 /31. تحریر الوسیلة 162 /2؛ مهذّب الاحکام 153 - 152 /23.
=== منابع ===
#فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (ع) جلد 3 : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/6999/6999_3.htm#174 174]
== اصطلاح‌نامه ==
=== مترادفات ===
از واژه «'''چرک ( وسخ )'''» بجای واژه‌های زیر استفاده کنید:
:[[بج::وسخ]]
=== اعم ===
:[[اعم::آلوده]]
=== اخص ===
:[[اخص::چرک بدن انسان]]، [[اخص::چرک بدن حیوان]]، [[اخص::چرک مهر]]
=== وابسته ===
:[[وابسته::ازاله چرک]]، [[وابسته::خوردن وسخ]]
{{نمایه}}
== منابع ==
*[[منبع::فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (ع) جلد 3]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/6999/6999_3.htm#174 174]
*[[منبع::منتهی المطلب (ط ج) جلد 3]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/46/46_3.htm#209 209]
[[رده:چرک ( وسخ )]]
[[کد::287963| ]]