نمایش مبدأ برای قاعده فراغ ( اصول فقه )

== توضیح مفهومی ==

'''قاعده فراغ ( اصول فقه )''' : حکم به صحت عمل، هنگام شکِّ بعد از اتمام عمل

قاعده فراغ، از قواعد فقهی مشهور و به معنای بنا گذاشتن بر درستی انجام عملی است که بعد از پایان آن در صحت آن شک شده است؛ یعنی انجام عمل مُسلّم می‌باشد و فقط در صحت آن شک به وجود آمده است.

بنابراین، اگر پس از پایان کاری، شک پدید آید و علت آن هم صحت و فساد نفس عمل (نه اجزای آن) باشد، در آن جا قاعده فراغ جاری می‌گردد، ولی در جایی که شک در اثنای عمل، یعنی پس از پایان یافتن جزئی و شروع جزء دیگر، بروز نماید و سبب آن هم انجام یا عدم انجام یکی از اجزا باشد، به قاعده تجاوز عمل می‌شود؛ برای مثال، اگر نمازگزار در پایان نماز شک کند که نماز را به طور صحیح و در حال طهارت انجام داده یا این که هنگام ادای آن، بدون طهارت بوده است، این شک، شک بعد از فراغ است و او باید بر صحت نماز بنا گذاشته و به شک خود اعتنا نکند؛ ولی اگر شک در اثنای نماز پدید آید، مانند این که هنگام رکوع شک کند سوره را خوانده است یا نه، این شک، شک بعد از تجاوز از محل است.

نیز  ر.ک:[[قاعده تجاوز ( اصول فقه )]].
=== منابع ===
#نهایة الاصول : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1226/index.htm#423 423]
#اجود التقریرات جلد 2 : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1157/1157_2.htm#463 463]
#اجود التقریرات جلد 2 : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1157/1157_2.htm#346 346]
#منهاج الاصول جلد 5 : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/5742/5742_5.htm#355 355]
#فرهنگ معارف اسلامی جلد 3 : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/5138/5138_3.htm#487 487]
#الرسائل جلد -1 : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1186/1186_-1.htm#122 122]
#اصول فقه : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/5076/index.htm#266 266]
#آراؤنا فی اصول الفقه جلد 3 : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1176/1176_3.htm#57 57]
#الوصول الی کفایة الاصول جلد 1 : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/5118/5118_1.htm#525 525]
#فرهنگ تشریحی اصطلاحات اصول : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/5153/index.htm#261 261]
#الاعجاز القرآنی وجوهه و اسراره : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/5266/index.htm#183 183]
#منتقی الاصول جلد 6 : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/884/884_6.htm#26 26]
#فوائد الاصول جلد 4 : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1162/1162_4.htm#618 (618-626)]
#القواعد الفقهیة جلد 1 : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/5186/5186_1.htm#212 (212-239)]
#سیری کامل در اصول فقه جلد 4 : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/5758/5758_4.htm#404 (404-420)]
#الفروق المهمة فی الاصول الفقهیة : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1170/index.htm#158 158]
#[http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/12733 فرهنگ نامه اصول فقه]
== اصطلاح‌نامه ==
=== اعم ===
:[[اعم::قواعد فقهی ( اصول فقه )]]
=== وابسته ===
:[[وابسته::اصالت صحت]]، [[وابسته::اصل استصحاب ( اصول فقه )]]، [[وابسته::تعارض استصحاب و قاعده فراغ]]، [[وابسته::تعدد قاعده تجاوز و فراغ]]، [[وابسته::قاعده تجاوز ( اصول فقه )]]
{{نمایه}}
== منابع ==
*[[منبع::آراؤنا فی اصول الفقه جلد 3]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1176/1176_3.htm#57 57]
*[[منبع::اجود التقریرات جلد 2]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1157/1157_2.htm#283 283]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1157/1157_2.htm#284 284]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1157/1157_2.htm#346 346]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1157/1157_2.htm#463 463]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1157/1157_2.htm#465 465]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1157/1157_2.htm#476 476]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1157/1157_2.htm#480 480]
*[[منبع::اصطلاحات الاصول]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/888/index.htm#183 183]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/888/index.htm#199 199]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/888/index.htm#200 200]
*[[منبع::اصول الاستنباط]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1163/index.htm#287 287]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1163/index.htm#288 288]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1163/index.htm#290 290]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1163/index.htm#291 291]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1163/index.htm#292 292]
*[[منبع::اصول فقه]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/5076/index.htm#266 266]
*[[منبع::الاعجاز القرآنی وجوهه و اسراره]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/5266/index.htm#183 183]
*[[منبع::الحلقة الثالثة فی اسلوبها الثانی جلد 3]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1173/1173_3.htm#37 37]
*[[منبع::الرسائل جلد -1]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1186/1186_-1.htm#122 122]
*[[منبع::الفروق المهمة فی الاصول الفقهیة]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1170/index.htm#158 158]
*[[منبع::القواعد الفقهیة جلد 1]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/5186/5186_1.htm#212 (212-239)]
*[[منبع::المحصول فی علم الاصول جلد 4]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1179/1179_4.htm#290 290]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1179/1179_4.htm#298 298]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1179/1179_4.htm#299 299]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1179/1179_4.htm#300 300]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1179/1179_4.htm#302 302]
*[[منبع::المحکم فی اصول الفقه جلد 4]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/882/882_4.htm#208 208]
*[[منبع::المحکم فی اصول الفقه جلد 5]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/882/882_5.htm#405 405]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/882/882_5.htm#408 408]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/882/882_5.htm#409 409]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/882/882_5.htm#410 410]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/882/882_5.htm#412 412]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/882/882_5.htm#415 415]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/882/882_5.htm#419 419]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/882/882_5.htm#420 420]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/882/882_5.htm#421 421]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/882/882_5.htm#424 424]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/882/882_5.htm#426 426]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/882/882_5.htm#430 430]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/882/882_5.htm#432 432]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/882/882_5.htm#436 436]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/882/882_5.htm#437 437]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/882/882_5.htm#441 441]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/882/882_5.htm#442 442]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/882/882_5.htm#443 443]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/882/882_5.htm#444 444]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/882/882_5.htm#446 446]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/882/882_5.htm#447 447]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/882/882_5.htm#451 451]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/882/882_5.htm#455 455]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/882/882_5.htm#456 456]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/882/882_5.htm#460 460]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/882/882_5.htm#463 463]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/882/882_5.htm#464 464]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/882/882_5.htm#471 471]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/882/882_5.htm#472 472]
*[[منبع::الوصول الی کفایة الاصول جلد 1]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/5118/5118_1.htm#525 525]
*[[منبع::انوار الاصول جلد 3]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1165/1165_3.htm#313 313]
*[[منبع::بحوث فی علم الاصول جلد 6]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1185/1185_6.htm#69 69]
*[[منبع::تسدید الاصول جلد 1]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/887/887_1.htm#201 201]
*[[منبع::تهذیب الاصول جلد 1]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1153/1153_1.htm#196 196]
*[[منبع::حقایق الاصول جلد 2]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/871/871_2.htm#317 317]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/871/871_2.htm#548 548]
*[[منبع::دروس فی علم الاصول جلد 2]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1155/1155_2.htm#365 365]
*[[منبع::سیری کامل در اصول فقه جلد 4]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/5758/5758_4.htm#404 (404-420)]
*[[منبع::علم اصول الفقه فی ثوبه الجدید]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/2171/index.htm#405 405]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/2171/index.htm#406 406]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/2171/index.htm#407 407]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/2171/index.htm#408 408]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/2171/index.htm#409 409]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/2171/index.htm#410 410]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/2171/index.htm#411 411]
*[[منبع::فرائد الاصول جلد 2]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1188/1188_2.htm#709 709]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1188/1188_2.htm#712 712]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1188/1188_2.htm#714 714]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1188/1188_2.htm#715 715]
*[[منبع::فرهنگ تشریحی اصطلاحات اصول]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/5153/index.htm#261 261]
*[[منبع::فرهنگ معارف اسلامی جلد 3]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/5138/5138_3.htm#487 487]
*[[منبع::فوائد الاصول جلد 4]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1162/1162_4.htm#618 (618-626)]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1162/1162_4.htm#619 619]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1162/1162_4.htm#620 620]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1162/1162_4.htm#623 623]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1162/1162_4.htm#625 625]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1162/1162_4.htm#631 631]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1162/1162_4.htm#639 639]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1162/1162_4.htm#640 640]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1162/1162_4.htm#647 647]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1162/1162_4.htm#652 652]
*[[منبع::محاضرات فی اصول الفقه جلد 4]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1158/1158_4.htm#68 68]
*[[منبع::مصباح الاصول جلد 3]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/878/878_3.htm#56 56]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/878/878_3.htm#92 92]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/878/878_3.htm#262 262]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/878/878_3.htm#264 264]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/878/878_3.htm#265 265]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/878/878_3.htm#266 266]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/878/878_3.htm#267 267]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/878/878_3.htm#268 268]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/878/878_3.htm#269 269]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/878/878_3.htm#270 270]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/878/878_3.htm#271 271]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/878/878_3.htm#272 272]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/878/878_3.htm#273 273]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/878/878_3.htm#275 275]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/878/878_3.htm#277 277]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/878/878_3.htm#278 278]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/878/878_3.htm#279 279]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/878/878_3.htm#280 280]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/878/878_3.htm#282 282]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/878/878_3.htm#283 283]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/878/878_3.htm#285 285]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/878/878_3.htm#287 287]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/878/878_3.htm#291 291]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/878/878_3.htm#292 292]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/878/878_3.htm#293 293]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/878/878_3.htm#299 299]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/878/878_3.htm#306 306]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/878/878_3.htm#307 307]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/878/878_3.htm#308 308]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/878/878_3.htm#310 310]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/878/878_3.htm#314 314]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/878/878_3.htm#317 317]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/878/878_3.htm#319 319]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/878/878_3.htm#320 320]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/878/878_3.htm#321 321]
*[[منبع::منتقی الاصول جلد 6]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/884/884_6.htm#26 26]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/884/884_6.htm#28 28]
*[[منبع::منتقی الاصول جلد 7]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/884/884_7.htm#129 129]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/884/884_7.htm#146 146]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/884/884_7.htm#149 149]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/884/884_7.htm#156 156]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/884/884_7.htm#188 188]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/884/884_7.htm#190 190]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/884/884_7.htm#193 193]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/884/884_7.htm#194 194]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/884/884_7.htm#199 199]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/884/884_7.htm#212 212]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/884/884_7.htm#214 214]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/884/884_7.htm#215 215]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/884/884_7.htm#216 216]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/884/884_7.htm#217 217]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/884/884_7.htm#218 218]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/884/884_7.htm#219 219]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/884/884_7.htm#223 223]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/884/884_7.htm#225 225]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/884/884_7.htm#226 226]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/884/884_7.htm#229 229]
*[[منبع::منهاج الاصول جلد 5]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/5742/5742_5.htm#355 355]
*[[منبع::نهایة الاصول]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1226/index.htm#423 423]
*[[منبع::نهایة الافکار جلد 4 جزء -1]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1154/1154_4_-1.htm#14 14]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1154/1154_4_-1.htm#16 16]
*[[منبع::نهایة الافکار جلد 4 جزء -2]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1154/1154_4_-2.htm#38 38]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1154/1154_4_-2.htm#39 39]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1154/1154_4_-2.htm#40 40]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1154/1154_4_-2.htm#44 44]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1154/1154_4_-2.htm#45 45]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1154/1154_4_-2.htm#53 53]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1154/1154_4_-2.htm#58 58]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1154/1154_4_-2.htm#62 62]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1154/1154_4_-2.htm#63 63]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1154/1154_4_-2.htm#64 64]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1154/1154_4_-2.htm#65 65]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1154/1154_4_-2.htm#71 71]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1154/1154_4_-2.htm#72 72]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1154/1154_4_-2.htm#74 74]
*[[منبع::نهایة الافکار جلد 4-1]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1154/1154_4-1.htm#14 14]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1154/1154_4-1.htm#16 16]
*[[منبع::نهایة الافکار جلد 4-2]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1154/1154_4-2.htm#38 38]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1154/1154_4-2.htm#39 39]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1154/1154_4-2.htm#40 40]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1154/1154_4-2.htm#44 44]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1154/1154_4-2.htm#45 45]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1154/1154_4-2.htm#53 53]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1154/1154_4-2.htm#58 58]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1154/1154_4-2.htm#62 62]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1154/1154_4-2.htm#63 63]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1154/1154_4-2.htm#64 64]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1154/1154_4-2.htm#65 65]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1154/1154_4-2.htm#71 71]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1154/1154_4-2.htm#72 72]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1154/1154_4-2.htm#74 74]
[[رده:قاعده فراغ ( اصول فقه )]]
[[کد::115637| ]]