نمایش مبدأ برای طالب علم

== توضیح مفهومی ==

دانش آموز: فراگیرنده دانش.

از عنوان یاد شده در بابهای زکات، جهاد، شهادات و دیات سخن گفته‏اند.

آیا دانش‏آموز نیازمندی که توانایی کسب و کار را دارد، لیکن تحصیل علم - اعم از واجب و مستحب - مانع کار کردن او است، استحقاق دریافت زکات را دارد؟ مسئله بین جواز و عدم جواز مطلقا و جواز در صورت عینی بودن وجوب تحصیل) ر وجوب عینی (اختلافی است. البته در جایی که تحصیل علم نه واجب باشد و نه مستحب، گرفتن زکات جایز نیست.

اختلاف یاد شده در فرضی است که زکات از سهم فقرا داده شود؛ اما اگر از

________________________________________

578

سهم سبیل اللَّه) ر سبیل اللَّه (داده شود، بنابر قول مشهور - که موضوع این سهم را هر مصلحتی که مطلوب خدا است می‏دانند - جایز است به شرط آنکه تحصیل علم راجح باشد. 1

ادب کردن دانش‏آموز نابالغی که کاری ناشایست انجام داده، با اجازه ولیّ او به مقدار ضرورت جایز است، به شرط آنکه موجب دیه نشود. اگر به این حد برسد - مانند آنکه بر اثر زدن، صورت دانش‏آموز سرخ یا بدنش کبود شود - دیه بر عهده معلم ثابت است. 2

برخی، زدن دانش‏آموز را تا سه ضربه خفیف3 و برخی تا پنج یا شش ضربه سبک - در حدی که موجب ثبوت دیه نگردد - با اذن ولیّ او جایز دانسته‏اند. 4

برخی گفته‏اند: ادب کردن دانش آموز بالغ با زدن در صورت ارتکاب گناه منوط به اذن حاکم شرع است. 5

مربی شنا چنانچه در مراقبت از دانش‏آموز نابالغ کوتاهی کند و او غرق شود، ضامن دیه او است و اگر دانش آموز بالغ باشد ضامن نیست. 6 برخی، در فرض نخست مربی را ضامن دانسته‏اند، هرچند در حفظ دانش‏آموز کوتاهی نکرده باشد؛ لیکن به سبب اشتباه در آموزش موجب غرق شدن او شده است. 7 چنان که برخی، در فرض دوم، مربی را در صورت کوتاهی و تقصیر ضامن دانسته‏اند. 8

) ر آموزش (

1. العروة الوثقی 105 - 104 /4؛ مستمسک العروة 2 228 - 226 /9. مجمع المسائل 3 523 /1. الفتاوی المیسرة) سیستانی (/ 4 434 - 433. صراط النجاة 6 424. 5 423 /1. شرائع الاسلام 7 1025 /4. جواهر الکلام 8 107 - 106 /43. کشف اللثام 257 /11.
=== منابع ===
#فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (ع) جلد 3 : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/6999/6999_3.htm#577 577]
== اصطلاح‌نامه ==
=== مترادفات ===
از واژه «'''طالب علم'''» بجای واژه‌های زیر استفاده کنید:
:[[بج::دانش آموز]]، [[بج::دانشجو]]، [[بج::طلاب]]، [[بج::طلبه]]
=== اعم ===
:[[اعم::انسان ( فقه )]]
=== وابسته ===
:[[وابسته::انصراف از جهاد]]، [[وابسته::تأدیب طالب علم]]، [[وابسته::زکات به طالب علم]]، [[وابسته::هزینه طالب علم]]
{{نمایه}}
== منابع ==
*[[منبع::فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (ع) جلد 3]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/6999/6999_3.htm#577 577]
*[[منبع::مهذب الاحکام جلد 11]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/6297/6297_11.htm#316 316]
[[رده:طالب علم]]
[[کد::291072| ]]