نمایش مبدأ برای شهادت مال باخته به محاربه

== توضیح مفهومی ==

'''شهادت مال باخته به محاربه''' : گواهی کسانی که اموال آن‌ها توسط محاربان دزدیده شده، بر علیه محاربان

شهادت کسانی که مال آن‌ها توسط محاربان به سرقت رفته است سه فرض دارد:

1 - در هنگام شهادت بگویند: ' محاربان متعرض ما شده و مال را از ما گرفتند ' <ref>تحریرالوسیله جلد 2 : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/226/226_2.htm#492 492]</ref> یا این که بعضی از مال باخته‏ها به نفع همدیگر از اعضای همان گروه - گروه مورد تعرض محاربان - شهادت دهند. این نوع شهادت نیز به اتفاق فقها؛ مورد قبول نیست <ref>شرایع الاسلام فی مسائل الحلال و الحرام جلد 4 : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/6300/6300_4.htm#180 180]</ref> . دلیل این حکم عبارت است از:

اولا: این افراد در معرض اتهام به دشمنی‌اند و چنین اتهامی نیز مانع از قبول شهادت است <ref>ریاض المسائل جلد 10 : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/6338/6338_10.htm#207 207]</ref> . وجه تهمت این است که شهود نیز چون خود از اهل غافله‏اند لاجرم شهادتشان در معرض این معنا است که مال ' مشهودبه ' تعلق به ایشان نیز داشته و آن‏ها نیز مورد سرقت واقع شده باشند و بدین ترتیب مدعی محسوب می‏شوند و بدیهی است مدعی نمی‏تواند شاهد واقع بشود.

ثانیا: معتبره محمد بن صلت که از امام رضا (ع) سئوال می‏کند محاربان بر گروهی که با هم رفیق‌اند هجوم آورده و متعرض آنان می‏شوند؛ بعد از مدتی دزدان (محاربان) دستگیر می‏شوند، آن گاه بعضی از مال باختگان به نفع عده‏ای از همان گروه، بر علیه دزدان شهادت می‏دهند. امام (ع) می‏فرماید: شهادت این عدّه مورد قبول نیست مگر این که دزدان، خود، اقرار نمایند یا این که عده‏ای دیگر، بر علیه آنها شهادت دهند <ref>وسائل الشیعه جلد 18 : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/381/381_18.htm#باب27شهادات حدیث2 باب27شهادات حدیث2]</ref> . <ref>ریاض المسائل جلد 10 : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/6338/6338_10.htm#207 207]</ref>

2 - در هنگام شهادت بگویند: محاربان، متعرض ما شده ولی تنها اموال این عده خاص را دزدیدند.

دیدگاه فقها درباره این نوع 'شهادت' مختلف است که عبارت است از:

الف - دیدگاهی که معتقد است شهادت این افراد به دو شرط مورد قبل است:

اولاً: شهادت دهنده، متعرض خود نشده و از خود، چیزی نگوید؛

ثانیا: شهادت طرفینی نباشد. به این معنا که مشهود له نیز به نفع شاهد، شهادت ندهد.

این دیدگاه، دیدگاه بعضی از فقها نظیر صاحب شرایع، شهید در ' شرح لمعه ' و ' مسالک '، صاحب جواهر، امام در ' تحریرالوسیله ' و سبزواری در ' مهذب الاحکام ' است <ref>شرایع الاسلام فی مسائل الحلال و الحرام جلد 4 : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/6300/6300_4.htm#180 180]</ref> . دلیل آن این است که مسئله اتهام، که مانع قبول شهادت است که در قسم قبل به آن اشاره شد، در این شهادت وجود ندارد <ref>جواهرالکلام فی شرح الشرایع الاسلام جلد 41 : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/105/105_41.htm#572 572]</ref> ؛ به عبارت دیگر، مقتضی موجود و مانع مفقود است، لذا بدون شک، شامل اطلاقات و عمومات باب شهادت می‏شود. علاوه بر این شامل بودن معتبره محمد بن صلت درباره این مورد نیز مشکوک است لذا اصل، عدم تمسک به روایت مذکور است. <ref>مهذب الاحکام جلد 28 : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/6297/6297_28.htm#123 123]</ref>

ب- دیدگاه صاحب ریاض که معتقد است چنین شهادتی، مطلقا مورد قبول واقع نمی‏شود. <ref>ریاض المسائل جلد 10 : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/6338/6338_10.htm#207 207]</ref>

3 - شهادت دهند که دزدان، اموال غیر ایشان را غارت کرده و برده‏اند، و مشهود له (غیر) نیز شهادت دهند که دزدان دیگری غیر از مشهود علیه اول، مال شاهدین را سرقت نموده‏اند. به تعبیر دیگر، شهادت هر گروه به نفع دیگری، بنابر فرض تغایر مشهود علیه است.

درباره این گونه شهادت نیز بعضی از فقها به طور قطع <ref>جواهرالکلام فی شرح الشرایع الاسلام جلد 41 : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/105/105_41.htm#573 573]</ref> ، حکم بر قبول آن کرده و بعضی نیز احتمال قبول آن را داده‌اند <ref>ریاض المسائل جلد 10 : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/6338/6338_10.htm#208 208]</ref> ؛ دلیلش این است که احتمال تهمت که در فرض‏های قبل مطرح شد، در این فرض منتفی است.
{{پانوشت}}
=== منابع ===
#مجمع الفائدة و البرهان جلد 13 : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/76/76_13.htm#288 288]
#مهذب الاحکام جلد 28 : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/6297/6297_28.htm#123 123]
#جواهرالکلام فی شرح الشرایع الاسلام جلد 41 : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/105/105_41.htm#571 571]
#مسالک الافهام الی تنقیح شرائع الاسلام جلد 15 : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/70/70_15.htm#7 7]
#ریاض المسائل جلد 10 : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/6338/6338_10.htm#207 207]
#تحریرالوسیله جلد 2 : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/226/226_2.htm#492 492]
#فقه الامام جعفرالصادق جلد 6 : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/6322/6322_6.htm#303 303]
#ایضاح الفوائد فی شرح اشکالات القواعد جلد 4 : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/55/55_4.htm#543 543]
#المصادر الفقهیة جلد 38 : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/6760/6760_38.htm#405  405 ]
#المصادر الفقهیة جلد 38 : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/6760/6760_38.htm#379 379]
#المصادر الفقهیة جلد 38 : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/6760/6760_38.htm#320 320]
#المصادر الفقهیة جلد 38 : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/6760/6760_38.htm#145 145]
#جواهرالکلام فی شرح الشرایع الاسلام جلد 41 : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/105/105_41.htm#572 572]
#الروضة البهیة فی شرح اللمعة الدمشقیة جلد 9 : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/69/69_9.htm#293 293]
#تحریرالوسیله جلد 2 : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/226/226_2.htm#493 493]
#الروضة البهیة فی شرح اللمعة الدمشقیة جلد 9 : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/69/69_9.htm#294 294]
#کشف الرموز فی شرح المختصر النافع : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/41/index.htm#572 572]
#ریاض المسائل جلد 10 : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/6338/6338_10.htm#208 208]
== اصطلاح‌نامه ==
=== اعم ===
:[[اعم::شهادت به محاربه ( فقه )]]
=== وابسته ===
:[[وابسته::شهادت غیر مال باخته به محاربه]]، [[وابسته::محاربه ( اقدام علیه امنیت )]]
== منابع ==
*[[منبع::الروضة البهیة فی شرح اللمعة الدمشقیة جلد 9]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/69/69_9.htm#293 293]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/69/69_9.htm#294 294]
*[[منبع::المصادر الفقهیة جلد 38]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/6760/6760_38.htm#145 145]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/6760/6760_38.htm#320 320]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/6760/6760_38.htm#379 379]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/6760/6760_38.htm#405 405]
*[[منبع::المغنی و الشرح الکبیرعلی متن المقنع جلد 10]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/6364/6364_10.htm#319 319]
*[[منبع::ایضاح الفوائد فی شرح اشکالات القواعد جلد 4]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/55/55_4.htm#543 543]
*[[منبع::تحریرالوسیله جلد 2]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/226/226_2.htm#492 492]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/226/226_2.htm#493 493]
*[[منبع::تفصیل الشریعة فی شرح تحریر الوسیله]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/6357/index.htm#511 511]
*[[منبع::جواهرالکلام فی شرح الشرایع الاسلام جلد 41]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/105/105_41.htm#571 571]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/105/105_41.htm#572 572]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/105/105_41.htm#573 573]
*[[منبع::ریاض المسائل جلد 10]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/6338/6338_10.htm#207 207]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/6338/6338_10.htm#208 208]
*[[منبع::سلسلة الینابیع الفقهیة جلد 23]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/6313/6313_23.htm#101 (101-102)]
*[[منبع::سلسلة الینابیع الفقهیة جلد 40-1]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/6313/6313_40-1.htm#207 (207-208)]
*[[منبع::شرایع الاسلام فی مسائل الحلال و الحرام جلد 4]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/6300/6300_4.htm#180 180]
*[[منبع::فقه الامام جعفرالصادق جلد 6]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/6322/6322_6.htm#303 303]
*[[منبع::قواعدالاحکام جلد 3]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/43/43_3.htm#568 568]
*[[منبع::کشف الرموز فی شرح المختصر النافع]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/41/index.htm#572 572]
*[[منبع::مجمع الفائدة و البرهان جلد 13]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/76/76_13.htm#288 288]
*[[منبع::مسالک الافهام الی تنقیح شرائع الاسلام جلد 15]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/70/70_15.htm#7 7]
*[[منبع::مهذب الاحکام جلد 28]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/6297/6297_28.htm#123 123]
[[رده:شهادت مال باخته به محاربه]]
[[کد::87828| ]]