نمایش مبدأ برای تعارض استصحاب و احتیاط

== توضیح مفهومی ==

'''تعارض استصحاب و احتیاط''' : تنافی میان مدلول استصحاب و احتیاط

تعارض استصحاب و احتیاط، از اقسام تعارض اصول عملی و به معنای تنافی میان مؤدای اصل استصحاب و احتیاط در موردی خاص است. این تعارض، در فرض وجود علم اجمالی است؛ برای مثال، مکلف، به وجوب نماز جمعه در زمان حضور معصوم (ع) یقین، ولی نسبت به وجوب نماز جمعه یا نماز ظهر در زمان غیبت شک دارد؛ در این جا، از طرفی به ملاحظه حالت گذشته، جای اجرای اصل استصحاب است که طبق آن، به وجوب نماز جمعه حکم می‌شود، و از طرف دیگر، به ملاحظه علم اجمالی، مکلف باید احتیاط نموده و هر دو را به جا آورد.

بنابراین، از سویی، به واسطه اجرای استصحاب نمی‌توان بین ظهر و جمعه جمع نمود، و از سوی دیگر، به واسطه اجرای احتیاط، باید بین این دو جمع کرد.

اصولیون معتقدند در این گونه موارد، استصحاب بر اصل احتیاط مقدم است. درباره چگونگی تقدم، اختلاف وجود دارد:

برخی هم چون مرحوم ' شیخ انصاری ' بر این باورند که تقدم از باب ورود است، اما مرحوم ' محقق نایینی ' و جمعی دیگر می‌گویند: اگر احتیاط عقلی باشد، استصحاب بر آن وارد است و اگر احتیاط شرعی باشد، استصحاب بر آن حاکم است.

در کتاب ' فوائد الاصول ' آمده است:

' و اما نسبة الاستصحاب مع سائر الاصول العملیة من البرائة و التخییر و الاحتیاط و… فقد تقدم: أن الاستصحاب یکون واردا علی الاصول العقلیة و حاکما علی الاصول الشرعیة… فیکون رافعا لموضوع الاصول العقلیة حقیقة بالورود و لموضوع الاصول الشرعیة بالحکومة ' <ref>فوائد الاصول جلد 4 : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1162/1162_4.htm#680 680]</ref>.
{{پانوشت}}
=== منابع ===
#مصباح الاصول جلد 3 : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/878/878_3.htm#253 (253-254)]
#فرائد الاصول جلد 2 : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1188/1188_2.htm#735 735]
#سیری کامل در اصول فقه جلد 15 : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/5758/5758_15.htm#576 576]
#سیری کامل در اصول فقه جلد 15 : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/5758/5758_15.htm#572 572]
#[http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/12733 فرهنگ نامه اصول فقه]
== اصطلاح‌نامه ==
=== اعم ===
:[[اعم::تعارض اصول عملی]]
=== وابسته ===
:[[وابسته::اصل احتیاط ( اصول فقه )]]، [[وابسته::اصل استصحاب ( اصول فقه )]]
{{نمایه}}
== منابع ==
*[[منبع::اجود التقریرات جلد 2]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1157/1157_2.htm#494 494]
*[[منبع::المحکم فی اصول الفقه جلد 5]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/882/882_5.htm#157 157]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/882/882_5.htm#168 168]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/882/882_5.htm#178 178]
*[[منبع::تسدید الاصول جلد 2]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/887/887_2.htm#425 425]
*[[منبع::حقایق الاصول جلد 2]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/871/871_2.htm#538 538]
*[[منبع::سیری کامل در اصول فقه جلد 15]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/5758/5758_15.htm#572 572]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/5758/5758_15.htm#576 576]
*[[منبع::علم اصول الفقه فی ثوبه الجدید]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/2171/index.htm#421 421]
*[[منبع::فرائد الاصول جلد 2]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1188/1188_2.htm#706 706]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1188/1188_2.htm#735 735]
*[[منبع::فوائد الاصول جلد 4]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1162/1162_4.htm#129 129]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1162/1162_4.htm#130 130]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1162/1162_4.htm#680 680]
*[[منبع::کفایة الاصول]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1187/index.htm#490 490]
*[[منبع::مبانی استنباط حقوق اسلامی یا اصول فقه]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/5103/index.htm#321 321]
*[[منبع::مصباح الاصول جلد 3]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/878/878_3.htm#253 (253-254)]
*[[منبع::منتقی الاصول جلد 5]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/884/884_5.htm#192 192]
*[[منبع::منتقی الاصول جلد 7]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/884/884_7.htm#249 249]
[[رده:تعارض استصحاب و احتیاط]]
[[کد::42332| ]]