نمایش مبدأ برای تداخل اسباب

== توضیح مفهومی ==

'''تداخل اسباب''' : عدم اقتضای بیش از یک مسبَّب در صورت اجتماع اسباب متعدّد

تداخل اسباب، یعنی اجتماع اسباب متعدد در تأثیرگذاری بر مسبب واحد.

توضیح:

در مواردی که در جمله شرطی، شرط متعدد ولی جزا واحد است، یعنی افراد متعددی از یک یا چند نوع سبب تحقق پیدا کرده است، این بحث مطرح می‌شود که آیا هر یک از این اسباب در تأثیرگذاری استقلال دارند و یک مسبب مستقل را می‌طلبند (نظریه عدم تداخل اسباب) یا این که تعدّد اسباب اقتضای تعدد و تکثر در ناحیه مسبب را ندارد (نظریه تداخل اسباب) .

مسئله تداخل و یا عدم تداخل اسباب بسیار مهم بوده و در فقه ثمرات زیادی بر آن بار می‌شود. محل نزاع در این مسئله جایی است که دلیل خاصی بر تداخل و یا عدم آن وجود نداشته باشد.

بنابراین، مواردی که دلیل خاص بر تداخل وجود دارد از محل نزاع خارج است، مثل جایی که اسباب نقض وضو به طور مکرر تحقق یابد، چه از نوع واحد باشد، مثل این که مکلف چند بار بول کند، و چه از انواع متعدد، مثل این که بول و نوم و امثال آنها از مکلف صادر شود، در این مورد چون نسبت به تداخل اسباب دلیل وجود دارد ـ که می‌گوید: لازم نیست به تعداد ناقض‌ها وضو گرفته شود ـ گرفتن یک وضو کافی است.

مواردی نیز که برای عدم تداخل دلیل وجود دارد، مثل باب کفارات که ادله خاص در آن بر تکرار کفاره، یعنی بر عدم تداخل، دلالت می‌کند، از محل بحث و نزاع خارج است.

در این مسئله سه دیدگاه وجود دارد:

1. به مشهور نسبت داده شده که مقتضای اصل و قاعده را عدم تداخل می‌دانند؛

2. برخی مثل ' محقق خوانساری (ره) ' به تداخل اعتقاد دارند؛

3. برخی مثل مرحوم ' ابن ادریس ' در مسئله تفصیل داده‌اند؛ به این بیان که اگر اسباب متعدد از نوع واحد باشد، قاعده، تداخل را اقتضا می‌کند و اگر از نوع واحد نباشد، قاعده، عدم تداخل را اقتضا می‌نماید.

نکته:

بحث تداخل اسباب در جمله‌های شرطی، اولاً در ناحیه جزا (حکم) است و ثانیاً در جایی است که جزا قابلیت تعدد و تکثر را داشته باشد، مثل: وضو و غسل که در آنها تعدد و تکرار امکان دارد. اما گاهی متعلق حکم در جزا (در قضیه شرطی) قابل تعدد نیست، برای مثال، قتل ' ساب النبی ' واجب است، حال اگر کسی چند بار این کار را انجام دهد چون جزا ـ قتل ـ قابلیت تکرار ندارد، بحث تداخل اسباب درباره آن مطرح نمی‌شود.
=== منابع ===
#الموجز فی اصول الفقه : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/5757/index.htm#156 156]
#سیری کامل در اصول فقه جلد 7 : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/5758/5758_7.htm#465 465]
#ایضاح الکفایة جلد 3 : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/5152/5152_3.htm#289 289]
#کفایة الاصول : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1187/index.htm#239 239]
#المعجم الاصولی : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/5771/index.htm#378 378]
#اصول الفقه جلد 1 : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1159/1159_1.htm#120 (120-122)]
#انوار الاصول جلد 2 : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1165/1165_2.htm#40 40]
#فوائد الاصول جلد 2,1 : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1162/1162_2,1.htm#489 489]
#نهایة الافکار جلد 2,1 : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1154/1154_2,1.htm#490 490]
#تهذیب الاصول جلد 1 : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1153/1153_1.htm#435 (435-436)]
#محاضرات فی اصول الفقه جلد 5 : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1158/1158_5.htm#109 109]
#هدایه المسترشدین فی شرح معالم الدین : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/860/index.htm#166 166]
#[http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/12733 فرهنگ نامه اصول فقه]
== اصطلاح‌نامه ==
=== وابسته ===
:[[وابسته::تداخل مسببات]]، [[وابسته::تعدد شرط]]، [[وابسته::قاعده تداخل اسباب و مسببات ( اصول فقه )]]، [[وابسته::وحدت جزا]]
{{نمایه}}
== منابع ==
*[[منبع::اجود التقریرات جلد 1]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1157/1157_1.htm#426 426]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1157/1157_1.htm#428 428]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1157/1157_1.htm#430 430]
*[[منبع::اصطلاحات الاصول]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/888/index.htm#186 186]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/888/index.htm#188 188]
*[[منبع::اصول الفقه جلد 1]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1159/1159_1.htm#120 (120-122)]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1159/1159_1.htm#122 122]
*[[منبع::الحلقة الثالثة فی اسلوبها الثانی جلد 4]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1173/1173_4.htm#355 355]
*[[منبع::الفوائد الحائریة]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1167/index.htm#408 408]
*[[منبع::القواعد و الفوائد جلد 1]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/331/331_1.htm#43 43]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/331/331_1.htm#44 44]
*[[منبع::القواعد و الفوائد جلد 2]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/331/331_2.htm#223 223]
*[[منبع::المحصول فی علم الاصول جلد 2]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1179/1179_2.htm#374 374]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1179/1179_2.htm#377 377]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1179/1179_2.htm#380 380]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1179/1179_2.htm#381 381]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1179/1179_2.htm#382 382]
*[[منبع::المحکم فی اصول الفقه جلد 1]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/882/882_1.htm#563 563]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/882/882_1.htm#568 568]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/882/882_1.htm#570 570]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/882/882_1.htm#571 571]
*[[منبع::المعجم الاصولی]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/5771/index.htm#378 378]
*[[منبع::الموجز فی اصول الفقه]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/5757/index.htm#156 156]
*[[منبع::انوار الاصول جلد 2]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1165/1165_2.htm#40 40]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1165/1165_2.htm#41 41]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1165/1165_2.htm#43 43]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1165/1165_2.htm#44 44]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1165/1165_2.htm#45 45]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1165/1165_2.htm#46 46]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1165/1165_2.htm#47 47]
*[[منبع::ایضاح الکفایة جلد 3]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/5152/5152_3.htm#289 289]
*[[منبع::تسدید الاصول جلد 1]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/887/887_1.htm#476 476]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/887/887_1.htm#478 478]
*[[منبع::تهذیب الاصول جلد 1]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1153/1153_1.htm#435 (435-436)]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1153/1153_1.htm#436 436]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1153/1153_1.htm#437 437]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1153/1153_1.htm#439 439]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1153/1153_1.htm#441 441]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1153/1153_1.htm#442 442]
*[[منبع::حقایق الاصول جلد 1]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/871/871_1.htm#462 462]
*[[منبع::سیری کامل در اصول فقه جلد 7]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/5758/5758_7.htm#465 465]
*[[منبع::شرح اصول فقه جلد 1]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/5109/5109_1.htm#245 245]
*[[منبع::علم اصول الفقه فی ثوبه الجدید]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/2171/index.htm#152 152]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/2171/index.htm#153 153]
*[[منبع::فوائد الاصول جلد 1]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1162/1162_1.htm#489 489]
*[[منبع::فوائد الاصول جلد 1,2]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1162/1162_1,2.htm#489 489]
*[[منبع::فوائد الاصول جلد 2]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1162/1162_2.htm#489 489]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1162/1162_2.htm#491 491]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1162/1162_2.htm#493 493]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1162/1162_2.htm#495 495]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1162/1162_2.htm#498 498]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1162/1162_2.htm#499 499]
*[[منبع::فوائد الاصول جلد 2,1]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1162/1162_2,1.htm#489 489]
*[[منبع::کفایة الاصول]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1187/index.htm#239 239]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1187/index.htm#240 240]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1187/index.htm#241 241]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1187/index.htm#243 243]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1187/index.htm#244 244]
*[[منبع::محاضرات فی اصول الفقه جلد 5]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1158/1158_5.htm#109 109]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1158/1158_5.htm#111 111]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1158/1158_5.htm#112 112]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1158/1158_5.htm#113 113]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1158/1158_5.htm#116 116]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1158/1158_5.htm#117 117]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1158/1158_5.htm#118 118]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1158/1158_5.htm#126 126]
*[[منبع::منتقی الاصول جلد 3]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/884/884_3.htm#251 251]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/884/884_3.htm#253 253]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/884/884_3.htm#255 255]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/884/884_3.htm#257 257]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/884/884_3.htm#258 258]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/884/884_3.htm#260 260]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/884/884_3.htm#261 261]
*[[منبع::نهایة الاصول]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1226/index.htm#308 308]
*[[منبع::نهایة الافکار جلد 1]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1154/1154_1.htm#490 490]
*[[منبع::نهایة الافکار جلد 1,2]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1154/1154_1,2.htm#490 490]
*[[منبع::نهایة الافکار جلد 2,1]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1154/1154_2,1.htm#490 490]
*[[منبع::هدایه المسترشدین فی شرح معالم الدین]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/860/index.htm#166 166]
[[رده:تداخل اسباب]]
[[کد::40221| ]]