نمایش مبدأ برای سوره زمر

{{درختواره}}
== توضیح مفهومی ==

'''سوره زمر''' : سی و نهمین سوره قرآن

«زُمَر» به معنای گروه‌ها و دسته‌ها است. انسان‌ها در روز قیامت به دو دسته «بهشتیان» و «دوزخیان» تقسیم می‌شوند و احوال آنان به صورت زیبا و هنرمندانه در این سوره ترسیم شده است؛ لذا «سوره زمر» نام گرفته است. این سوره به «سوره غُرَف» نیز شناخته می‌شود.

از آیات این سوره برمی‏آید که مشرکان زمان رسول خدا (ص) از آن جناب درخواست کرده‏اند که از دعوتش به سوی توحید و از تعرض به خدایان ایشان صرف نظر کند، و‌گرنه نفرین خدایان گریبانش را خواهد گرفت. در پاسخ آنان این سوره که به وجهی قرین سوره 'ص' است، نازل شده و به آن جناب تاکید کرده که دین خود را برای خدای سبحان خالص کند، و اعتنایی به خدایان مشرکان نکند، و به مشرکان اعلام نماید که مأمور به توحید و اخلاص دین است، توحید و اخلاصی که آیات و ادله وحی و عقل بر آن دلالت دارند. خدای سبحان در خلال سوره چند نوبت کلام را متوجه این مساله می‏سازد، برای مثال، در آغاز سوره می‌فرماید: «'''فَاعْبُدِ اللَّهَ مُخْلِصاً لَهُ الدِّینَ'''»، و باز در آیه بعدی می‏فرماید: «'''أَلا لِلَّهِ الدِّینُ الْخالِصُ'''». سپس در وسط سوره دوباره به این مسأله برمی‏گردد و می‏فرماید: «'''قُلْ إِنِّی أُمِرْتُ أَنْ أَعْبُدَ اللَّهَ مُخْلِصاً لَهُ الدِّینَ'''»، و در آیه 14 می‏فرماید: «'''قُلِ اللَّهَ أَعْبُدُ مُخْلِصاً لَهُ دِینِی'''»، و در آیه 15 می‏فرماید: «'''فَاعْبُدُوا ما شِئْتُمْ مِنْ دُونِهِ'''». آن گاه در آیه 30 اعلام می‏دارد که: «'''إِنَّکَ مَیِّتٌ وَ إِنَّهُمْ مَیِّتُونَ...'''»، و در آیه 36 می‏پرسد: «'''أَ لَیْسَ اللَّهُ بِکافٍ عَبْدَهُ وَ یُخَوِّفُونَکَ بِالَّذِینَ مِنْ دُونِهِ'''»، و در آیه 39 تهدید می‏کند به اینکه: «'''قُلْ یا قَوْمِ اعْمَلُوا عَلی‏ مَکانَتِکُمْ إِنِّی عامِلٌ'''»، و در آیه 64 می‏فرماید: «'''قُلْ أَ فَغَیْرَ اللَّهِ تَأْمُرُونِّی أَعْبُدُ أَیُّهَا الْجاهِلُونَ'''»، و همچنین اشارات دیگری که همه دلالت بر این دارد که مشرکان از آن جناب خواسته بودند دست از دعوت به توحید بردارد.

آن گاه به استدلال بر یکتایی خدا در ربوبیت و الوهیت پرداخته، هم از طریق وحی و هم از طریق برهان عقلی، و هم از راه مقایسه بین مؤمنان و مشرکان، آن را اثبات می‏کند. و مقایسه مزبور مقایسه‏ای لطیف است. چند نوبت مؤمنان را به بهترین اوصاف ستوده، و به پاداش هایی اخروی بشارت می‏دهد. و هر جا سخن از مشرکان به میان آورده- علاوه بر وبال اعمالشان، که در دنیا گریبانشان را می‏گیرد، وبالی نظیر وبال‌هایی که به سایر امت‏های گذشته به کیفر تکذیب آیات خدا رسید، و آن عبارت بود از خواری در دنیا که البته عذاب آخرت قابل مقایسه با آن نیست- ایشان را به خسران و عذاب آخرت نیز انذار می‏دهد.

و به همین منظور در این سوره، روز قیامت را به روشن‏ترین اوصافش وصف کرده، و با تکیه بر این توصیف سوره را خاتمه داده است.

گفته شده: این سوره به شهادت سیاق آیاتش در مکه نازل شده، و چنین به نظر می‏رسد که یک دفعه نازل شده باشد، چون آیات آن بسیار به هم مربوط و متصل است‏.

ویژگی‌های سوره زمر:

1. دارای 75 آیه به عدد کوفی، 72 آیه به عدد حجازی و بصری، 73 آیه به عدد شامی، 1192 یا 1180 کلمه و 4708 یا 4871 حرف است.

2. در ترتیب نزول، پنجاه و نهمین، و در قرآن کریم سی و نهمین سوره است.

3. گفته شده: پس از سوره سبأ و پیش از سوره مؤمن در مکه نازل شد؛ جز آیات 52 تا 54 که مدنی است.

4. از سور مثانی و حدود نیم جزء قرآن کریم است.

5. گفته‌اند پنج یا هفت آیه منسوخ دارد.

مطالب مهم سوره زمر:

1. بیان حقانیت و اهمیت قرآن؛ 2. بیان اقسام چهارگانه توحید و آثار آن؛ 3. بیان رستاخیز و مسائل مربوط به آن؛ مانند: حشر و نشر و حساب و عقاب و ثواب؛ 4. اخلاص در دین و عبادت؛ 5. اشاره به سرنوشت امت‌های گذشته.
=== منابع ===
#جمال القراء و کمال الاقراء جلد 1 : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/12681/12681_1.htm#181 181]
#الاتقان فی علوم القرآن جلد 1 : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1233/1233_1.htm#63 63]
#الاتقان فی علوم القرآن جلد 1 : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1233/1233_1.htm#43 43]
#الاتقان فی علوم القرآن جلد 1 : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1233/1233_1.htm#41 41]
#تاریخ قرآن : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/5302/index.htm#586 586]
#علوم القرآن عند المفسرین جلد 1 : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/5361/5361_1.htm#316 316]
#البرهان فی علوم القرآن (با حاشیه) جلد 1 : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1234/1234_1.htm#193 193]
#تفسیر نمونه جلد 19 : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/10360/10360_19.htm#357 357]
#شناخت سوره های قرآن : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/5348/index.htm#327 327]
#بصائر ذوی التمییز فی لطائف الکتاب العزیز جلد 1 : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/5438/5438_1.htm#403 403]
#المیزان فی تفسیر القرآن جلد 17 : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/814/814_17.htm#231 231]
== اصطلاح‌نامه ==
=== مترادفات ===
از واژه «'''سوره زمر'''» بجای واژه‌های زیر استفاده کنید:
:[[بج::سوره 039]]، [[بج::سوره سی و نهم قرآن]]، [[بج::سوره عرب]]، [[بج::سوره عزت]]، [[بج::سوره غرف]]
=== اعم ===
:[[اعم::سوره های قرآن]]
=== اخص ===
:[[اخص::آیه 003 زمر]]، [[اخص::آیه 004 زمر]]، [[اخص::آیه 005 زمر]]، [[اخص::آیه 009 زمر]]، [[اخص::آیه 012 زمر]]، [[اخص::آیه 014 زمر]]، [[اخص::آیه 015 زمر]]، [[اخص::آیه 016 زمر]]، [[اخص::آیه 017 زمر]]، [[اخص::آیه 019 زمر]]، [[اخص::آیه 022 زمر]]، [[اخص::آیه 023 زمر]]، [[اخص::آیه 024 زمر]]، [[اخص::آیه 027 زمر]]، [[اخص::آیه 028 زمر]]، [[اخص::آیه 029 زمر]]، [[اخص::آیه 032 زمر]]، [[اخص::آیه 036 زمر]]، [[اخص::آیه 038 زمر]]، [[اخص::آیه 042 زمر]]، [[اخص::آیه 045 زمر]]، [[اخص::آیه 053 زمر]]، [[اخص::آیه 060 زمر]]، [[اخص::آیه 062 زمر]]، [[اخص::آیه 064 زمر]]، [[اخص::آیه 066 زمر]]، [[اخص::آیه 067 زمر]]، [[اخص::آیه 068 زمر]]، [[اخص::آیه 071 زمر]]، [[اخص::آیه 073 زمر]]، [[اخص::آیه 074 زمر]]، [[اخص::آیه 11 زمر]]، [[اخص::آیه صدق ( علوم قرآنی )]]، [[اخص::آیه006 زمر]]
{{نمایه}}
== منابع ==
*[[منبع::الاتقان فی علوم القرآن جلد 1]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1233/1233_1.htm#41 41]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1233/1233_1.htm#43 43]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1233/1233_1.htm#63 63]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1233/1233_1.htm#194 194]
*[[منبع::الاتقان فی علوم القرآن جلد 2]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1233/1233_2.htm#41 41]
*[[منبع::الاتقان فی علوم القرآن جلد 4]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1233/1233_4.htm#280 280]
*[[منبع::البرهان فی علوم القرآن (با حاشیه) جلد 1]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1234/1234_1.htm#193 193]
*[[منبع::البرهان فی علوم القرآن جلد 1]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/5282/5282_1.htm#249 249]
*[[منبع::التمهید فی علوم القرآن جلد 1]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/5051/5051_1.htm#136 136]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/5051/5051_1.htm#210 210]
*[[منبع::التمهید فی علوم القرآن جلد 2]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/5051/5051_2.htm#362 362]
*[[منبع::المیزان فی تفسیر القرآن جلد 17]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/814/814_17.htm#231 231]
*[[منبع::بصائر ذوی التمییز فی لطائف الکتاب العزیز جلد 1]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/5438/5438_1.htm#403 403]
*[[منبع::تاریخ جمع قرآن]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/5297/index.htm#203 203]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/5297/index.htm#289 289]
*[[منبع::تاریخ قرآن]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/5302/index.htm#586 586]
*[[منبع::تفسیر نمونه جلد 19]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/10360/10360_19.htm#357 357]
*[[منبع::جمال القراء و کمال الاقراء جلد 1]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/12681/12681_1.htm#181 181]
*[[منبع::جواهر القرآن]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1240/index.htm#127 127]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1240/index.htm#194 194]
*[[منبع::شناخت سوره های قرآن]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/5348/index.htm#327 327]
*[[منبع::علوم القرآن عند المفسرین جلد 1]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/5361/5361_1.htm#316 316]
*[[منبع::علوم القرآن عند المفسرین]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/5361/index.htm#316 316]
*[[منبع::پژوهشی در تاریخ قرآن کریم]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/5290/index.htm#144 144]
[[رده:سوره زمر]]
[[کد::82185| ]]